مشکل جریانهای مخالف اسلامگرایان در مصر ، ایران و بسیاری از کشورهای خاورمیانه ، مخصوصا جریانهای ملی گرا و سکولار و مردم عام فقط میدانند که چه نمیخواهند، یعنی در نفی و تخریب توافق نظر دارند، اما نمیدانند که چه میخواهند، نظام و برنامه بدیل شان چیست و چگونه میتوانند نهادهای جدید و پاسخگو و موثر را ایجاد کنند و چگونه میتوانند منازعه های گوناگون قومی، مذهبی و سیاسی را که در جامعه وجود دارند ، حل کنند.
محمد امین احمدی
کابل۲۴: عزیزی در پای نوشته پیشین،از درس اسلام و دموکراسی در دانشگاه ابن سینا یاد کرده بود که در آن درس میگفتهام هرجریانی که در خاورمیانه و کشور های مشابه ، قدرت بسیج خیابانی را داشته باشد ، صاحب صندوق رای نیز خواهد بود. فکر میکنم این نقل قول شاید چندان دقیق نباشد، لکن در واقع از همان زمان و در همان درس کم و بیش به صورتی که شرح میدهم میاندیشیدم و میاندیشم:
۱. گروهههای رادیکال اسلامی توانایی بسیج و رادیکالیزم خیابانی را دارند ، میتوانند خیابان را به اشغال خود آورند، ترس و وحشت ایجاد کنند، اما این بدان معنا نیست که در انتخابات زیاد رای هم داشته باشند، نمونه آن پاکستان است. در پاکستان این گروهها رای نمیآورند. اما میتوانند با بسیج طرفداران خود خیابان ها را ساعاتی تصرف کنند.
۲. برخی از جریانهای اسلامی از قدرت بسیج اجتماعی قوی برخوردارند، شبکه های اجتماعی قوی در جامعه دارند، مانند شبکه مساجد و نهادهای اجتماعی خیریه که در بخشهای مختلف سرمایه گزاری میکنند و میتوانند در انتخابات آزاد طرفداران خود را منسجم کنند و دارای اکثریت نسبی آرا شوند. اما سایر جریانهای سیاسی مخصوصا سکولارها فاقد این پایگاه ، انسجام و توان بسیج اجتماعی اند، نمونه اش ایران پیش از انقلاب، ترکیه حزب عدالت و توسعه و مصر در زمان بهار عربی است.
۳. مشکل جریانهای مخالف اسلامگرایان در مصر ، ایران و بسیاری از کشورهای خاورمیانه ، مخصوصا جریانهای ملی گرا و سکولار و مردم عام فقط میدانند که چه نمیخواهند، یعنی در نفی و تخریب توافق نظر دارند، اما نمیدانند که چه میخواهند، نظام و برنامه بدیل شان چیست و چگونه میتوانند نهادهای جدید و پاسخگو و موثر را ایجاد کنند و چگونه میتوانند منازعه های گوناگون قومی، مذهبی و سیاسی را که در جامعه وجود دارند ، حل کنند.
لذا این گروهها متشتت بوده فاقد توان بسیج اجتماعی اند و در انتخابات آزاد رای لازم را کسب نمیتوانند . نمونه اش مصر بعد از سال ۲۰۱۱ و ایران در اوائل انقلاب است.