مجمع عمومی سازمان ملل متحد که در هفته جاری در نیویورک افتتاح شد فرصتی برای ایجاد سازوکاری به منظور پاسخگویی حکومت چین در مورد آزار و اذیت اویغورها دارد. با این وجود، در آنجا نیز لابی گری اجباری از سوی چین می‌تواند این را دشوار کند.
نویسنده: سیگال ساموئل
به گزارش کابل۲۴ به نقل از وُکس، پنج سال پیش گروه‌های حقوق بشری زنگ خطر را به صدا درآوردند و در این باره گفتند که حکومت چین در حال ساخت اردوگاه‌های بازداشت برای نگهداری اویغورها یک اقلیت قومی عمدتا مسلمان در منطقه شمال غربی شین جیانگ است.
چهار سال پیش، اویغور‌های شجاع با رسانه‌های غربی صحبت کردند و روزنامه نگارانی مانند من شروع به مقاله و گزارش نویسی کردیم تا توجه افکار عمومی را به این بحران جلب کنیم. سه سال پیش، اسناد فاش شده از داخل دولت چین ادعا‌های اویغورها را در مورد سیستم بازداشت دسته جمعی دولت ثابت کردند. دو سال پیش، کارشناسان نشان دادند که حکومت چین اویغورها را مجبور به انجام کار اجباری کرده و مورد عقیم سازی اجباری قرار می‌دهد.
یک سال پیش، ایالات متحده این بحران را مصداق “نسل زدایی” اعلام کرد. بایدن رئیس جمهور امریکا قانون پیشگیری از کار اجباری اویغورها را امضا کرد که واردکنندگان را موظف می‌ساخت تا اثبات کنند که زنجیره تامین محصولات عاری از کار اجباری بوده است.
اکنون در نهایت سازمان ملل گزارشی را منتشر کرده است. در این گزارش اشاره شده که سیاست‌های چین “ممکن است مصداق جنایت بین المللی به ویژه جنایت علیه بشریت باشد”.
اویغورها
گزارشی که نه تنها هیچ چیز جدیدی به آنچه پیش‌تر درباره بحران می‌دانستیم اضافه نمی‌کند بلکه حتی از نامیدن این بحران به عنوان “نسل زدایی” نیز خودداری ورزیده و برخی کارشناسان می‌گویند نویسندگان آن تحت فشار شدیدی از سوی حکومت چین قرار داشته اند.
“تیموتی گروس” کارشناس چین در موسسهفناو ری رز-هولمن به من گفت:”محتوای این گزارش خیلی کم و زمان انتشار آن بسیار دیر است. تراژدی واقعی آن است که شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نتوانسته به ماموریت اصلی خود که حمایت از حقوق بشر است عمل کند”.
هنوز فرصتی برای شورای حقوق بشر وجود دارد که بتواند خود را نجات دهد: در ژنو، جایی که در حال حاضر برای نزدیک به یک ماه نشست برای گفتگو برگزار می‌شود.
آن شورا در آنجا می‌تواند به قطعنامه‌ای رای دهد تا به طور رسمی آزار و اذیت اویغورها توسط پکن را محکوم کند. بنا بر گزارش ها، گروهی از کشور‌های دموکراتیک به دنبال پیشبرد چنین قطعنامه‌ای هستند. با این وجود، ممکن است رای کافی برای تصویب آن را در اختیار نداشته باشند. چین متحدانی در شورای حقوق بشر دارد و خود نیز عضو آن شورا می‌باشد.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد که در هفته جاری در نیویورک افتتاح شد فرصتی برای ایجاد سازوکاری به منظور پاسخگویی حکومت چین در مورد آزار و اذیت اویغورها دارد. با این وجود، در آنجا نیز لابی گری اجباری از سوی چین می‌تواند این را دشوار کند.
فارغ از آن که قدرت‌های جهانی موفق شوند پکن را پاسخگو سازند یا خیر گزارش اخیر سازمان ملل تنها می‌تواند بر یک واقعیت وحشتناک تاکید کند: جهان هیچ برنامه واقعی‌ای برای متوقف کردن نسل زدایی در حال انجام در چین ندارد.
“طاهر ایمین” یک چهره دانشگاهی اویغور مقیم امریکا که معتقد است بسیاری از خویشاوندان اش در اردوگاه‌های اجباری چین به سر می‌برند می‌گوید:”ما این توهم را داشتیم که جهان تمام تلاش خود را برای جلوگیری از این نسل زدایی توسط چین انجام می‌دهد.
با این وجود، جهان هیچ برنامه‌ای برای توقف نسل زدایی چین علیه اویغورها ندارد. این اتفاق رخ نمی‌دهد. دولت‌ها باید به صراحت این را بگویند. یا نسل‌کشی را متوقف کنید یا اعتراف کنند که هیچ کاری نخواهند کرد”.
آیا چین برای شکست خوردن بسیار بزرگ است؟
ممکن است فکر کنید غیرممکن است که دولت‌های جهان جلوی نسل زدایی را در کشوری به قدرتمندی چین که در دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل است بگیرند. با این وجود، این ایده لزوما درست نیست. دولت‌ها اخیرا در مورد سایر کشور‌های قدرتمند مانند روسیه اقدامات خارق العاده‌ای انجام داده اند. این کشور‌ها در حوزه نظری می‌توانند همین کار را با چین نیز انجام دهند.
اگر تلاش‌های هماهنگ دولت‌ها و شرکت‌های چند ملیتی و افراد وجود داشته باشند امکان متوقف کردن چین نیز وجود دارد. اگر جامعه جهانی واقعا بخواهد می‌تواند سیاست‌های کافی را اعمال کند مانند آن چه بلافاصله پس از حمله روسیه به اوکراین رخ داد جایی که اساس تجارت با روسیه متوقف شد.
“روشان عباس” یک فعال اویغور در ایالات متحده که خواهرش به مدت چهار سال در شین جیانگ در بازداشت به سر می‌برد ایده‌ای مشابه را مطرح می‌کند. او می‌گوید:” چین جایی در شورای حقوق بشر سازمان ملل ندارد. از شر آن خلاص شوید. این اقدامی فوری است که می‌توانیم انجام دهیم. همان گونه که با رای گیری از شر روسیه در آن شورا خلاص شدیم”. (سازمان ملل در ماه آوریل پس از حمله روسیه علیه اوکراین عضویت آن کشور در شورای حقوق بشر را به حالت تعلیق درآورد).
ضربه‌ای مانند آن، همراه با تحریم‌های جدی ائتلاف کشور‌ها و تحریم‌های گسترده در ارتباط با تجارت و کالا‌های مصرفی می‌توانند چین را مجبور سازند تا سیاست‌های خود در قبال اویغورها را مورد تجدیدنظر قرار دهد.
پس چرا جهان تلاشی جسورانه، هماهنگ و استراتژیک انجام نداده است؟
به نظر می‌رسد می‌توان چین را متوقف کرد، اما کشور‌های دیگر حاضر نیستند هزینه‌های متوقف کردن چین را بپردازند. چین بازار بزرگی محسوب می‌شود. توانایی چین در حوزه تولید محصولات ارزان قیمت و فراوانی نیروی کار ارزان، آن کشور را برای تجارت بین المللی به گزینه‌ای ارزشمند تبدیل کرده است.
این موارد همگی سبب شده اند تا دولت‌های سراسر جهان ثروتمندتر شوند. در نتیجه، دموکراسی‌های جهان باید بپذیرند که متوقف کردن چین بر روی جیب آنان تاثیر می‌گذارد و باید هزینه آن را پرداخت کنند.
ایمین با این نظر موافق است. او می‌گوید:”جهان می‌تواند جلوی چین را بگیرد، اما حاضر به این کار نیست. آنان جرات یا اراده سیاسی کافی برای انجام این کار را ندارند. فارغ از متحمل شدن زیان‌های اقتصادی، غرب به فروش فناوری نظارتی به چین و واردات محصولات ساخته شده توسط کار اجباری اویغور ادامه داده است. به نظر نمی‌رسد دنیا برنامه‌ای برای متوقف کردن آن داشته باشد، زیرا دنیا از رابطه با چین سود می‌برد”.
او می‌خواهد کشور‌های غربی متوجه شوند که اگرچه در کوتاه مدت از نظر اقتصادی سود می‌برند با این وجود، ادامه نادیده گرفتن نقض حقوق بشر توسط پکن ممکن است در درازمدت برای غرب هزینه داشته باشد به خصوص اگر این وضعیت به گسترش سبک حکمرانی اقتدارگرایانه منتهی شود.
عباس می‌گوید:”ما داوطلبانه از آینده جهان آزاد و دموکراتیک چشم پوشی می‌کنیم. آزادی رایگان نیست. اگر آزادی می‌خواهیم باید از خرید کالا‌های “ساخت چین” دست برداریم”.
اگر دولت‌ها مایل نباشند تمام موانع را برای پایان دادن به نسل زدایی چین علیه اویغورها کنار بگذارند هنوز کار‌هایی وجود دارند که ما به عنوان افراد و نه دولت‌ها می‌توانیم انجام دهیم.
یکی از آن کار‌ها این است که ما می‌توانیم برای اویغور‌هایی که پیش‌تر اینجا بوده اند و درخواست پناهندگی سیاسی ارائه داده اند تا حدودی زندگی با ثبات تری را فراهم کنیم. انجام کار بهتر در اجرای قانون پیشگیری از کار اجباری اویغور نیز کمک کننده خواهد بود.
بر اساس گزارش پروژه حقوق بشر اویغور حتی علیرغم آن که قانون ایالات متحده قرار است از این امر جلوگیری کند محصولات آلوده به نیروی کار اویغور مانند خرمای قرمز چینی هم چنان در قفسه فروشگاه‌ها پیدا می‌شوند. هم چنین، اتحادیه اروپا در نظر دارد قانون ممنوعیت محصولات تولید شده از طریق کار اجباری را اجرایی کند که نشانه‌ای دلگرم کننده است.
راه دیگر برای کمک به اویغورها از طریق افراد حمایت از تلاش‌های صورت گرفته به منظور حفظ فرهنگ اویغورها در دیاسپورا (در خارج از وطن شان) است. در حالی که حکومت چین در تلاش است تا فرهنگ اویغوری را پاکسازی و محو کند اویغورها در ایالات متحده در تلاش هستند تا اطمینان کسب کنند که فرزندان شان زبان اویغوری را یاد خواهند گرفت. برای مثال، در مدرسه‌ای در ویرجینیا این کار را انجام می‌دهند.
سازمان‌های دیگر مانند “کمپین برای اویغورها” به جوانان اویغور در مراکز عمده جمعیتی آنان مانند اویغور‌های ساکن ترکیه کمک می‌کنند. بسیاری از این جوانان برای پرداخت هزینه‌های مدرسه یا مسکن به کمک والدین خود متکی بودند، اما به دلیل حضور تعداد زیادی از والدین در اردوگاه‌های بازداشت چین تامین هزینه‌های زندگی برای آنان دشوار شده است.
در نتیجه، در حالی که ممکن است نتوانیم کاری که پکن انجام می‌دهد را تغییر دهیم هنوز راهی برای کمک به اویغورها به روش‌های بسیار معنی دار و فوری وجود دارد.
