«تفریخ الشعراء»، این اصطلاح از نزار قبانی شاعر معروف سوری است.
مصدر ((تفریخ)) با خاء در زبان عربی به معنای جوجهکِشی و تخمریزی است؛
نزار قباني نخستین کسی بود که اصطلاح
((تفریخ الشعراء)) را به کار بُرد و در شعرش به خدمت گرفت.
کابل ۲۴: مقصودش از ساخت این ترکیب این بود که جوامع ما از تولید شعر و شاعران به حد اشباع و بسا خفقان رسیده و از آنجا که ترکیبات بدیع شعری نادرند و به تکرار و تقلیدهای ملالآور رسیدهایم فقط مشغول تخمریزی و جوجهکِشی نسل شاعرانیم و مطابق آن تعبیر معروف که:
«جهنم آنجاست که شاعر هست اما شعر نه»؛
نزار قبانی هم که از شعارهای تکراری عرب و تکرار بیهودهی تاریخ به تنگ آمده بود اواخر عمر در این شعر بالا گفته بود:
اگر صحاری و بیابانهای عرب به کلامم گوش فرا میدادند از آنها میخواستم تا تولید و جوجهکشی و تخمریزی میلیونها شاعر را متوقف کنند!
و مردمان شایستهی خود را از یوغ شمشیر واژههاشان رهایی بخشند.
ما ملتی که از قرن هفتم میلادی تا کنون همچنان تاروپود و الیاف واژگان و کلمات را خورده و میبلعیم.
با شعرهای هجو و ناسزاگوییهای شاعران هجوگویی چون جریر و اخطل و فرزدق به خواب رفتهایم و
با اشکها و مرثيههای خنساء زن شاعر برادرمرده از خواب برخاستهایم.
شعر نزار طبق معمول بلندتر از این قسمتی است که در بالا نقل کردم؛ اما جان کلامش همین بود که آوردم.
و نیز بخش متورم ایگوهای نارسیسیستیکِ شاعرانِ روزگار ما کز صبح تا به شام و شب تا به صبح پنجه و پنجول به چهرهی زخمی کلماتشان میکِشند بی هیچ تولید بکری از مفهوم و یا بداعت و فصاحت و صناعت نوینی در بلاغتشان.
مسعود باب الحوائجی