امروز بیستم اکتبر، برابر با سیزدهمین سالروز کشته شدن «معمر قذافی» رئیس جمهور و رهبر سابق لیبیا است. تصویر زیر، قذافی و محمدداوودخان رئیس جمهور سابق افغانستان را در لابی و سالُن فرودگاه «طرابلس» پایتخت لیبیا را نشان میدهد. این که چرا این دو تن به صورت غیررسمی در سالن فرودگاه دیدار کردند، داستانی دارد که در ادامه با هم مرور میکنیم.
کابل ۲۴: داوودخان در زمانی که رئیس جمهور افغانستان بود، قصد سفر به لیبیا کرد و در رأس هیئتی عازم این کشور شد. مجله «حقیقت» هفت سال پیش به نقل از «عبدالمجید باز» فرد نزدیک به داوودخان و از همراهان رئیس جمهور افغانستان در سفر به لیبیا، جزئیات این سفر را شرح دادهاست اما یک نقص در گزارش وجود دارد که تاریخ سفر ذکر نشدهاست.
البته نگارنده تاریخ سفر داوودخان به لیبیا را از سایر منابع استخراج کرد که در ماه می سال ۱۹۷۷میلادی برابر با ثور ۱۳۵۶خورشیدی صورت گرفته است.
این زمانی بود که داوودخان خود را از شوروی دور کرده بود و قصد داشت که به جهان اسلام و کشورهای عربی نزدیک کند.
به هر حال، وقتی هواپیمای داوودخان و هیئت همراه در فرودگاه طرابلس روی زمین نشست، داوودخان تصور میکرد قذافی به استقبال وی آمده است اما رهبر لیبیا، «عبدالسلام جلود» معاون خود را به استقبال هیئت افغانستان به فرودگاه فرستاده بود.
این رفتار، باعث ناراحتی داوودخان شد و به همراهانش گفت که هرگاه قذافی به دیدار وی به اقامتگاه وی آمد، بگویید که رئیس جمهور افغانستان کسالت دارد و نمیتواند با وی دیدار کند. همینطور هم شد و وقتی قذافی به اقامتگاه داوودخان آمد اما به وی گفته شد که رئیس جمهور افغانستان استراحت کردهاست و نمیخواهد با کسی ملاقات کند.
قذافی، به اندازه پانزده دقیقه در اقامتگاه داوودخان حضور داشت و سپس بدون آن که با رئیس جمهور افغانستان دیدار کند، محل را ترک کرد. رفتاری که با داووخان در فرودگاه طرابلس انجام شده بود، چنان بر رئیس جمهور افغانستان سخت و گران تمام شده بود که به همراهانش دستور داد هرچه زودتر زمینه سفر به ترکیه را مهیا کنند.
یک روز پس از سفر داوودخان به لیبی، مقدمات سفر رئیس جمهور افغانستان و همراهانش به ترکیه فراهم شد و داوودخان بدون آن که قذافی را ببیند، عازم فرودگاه طرابلس شد تا به ترکیه برود.
قذافی، وقتی از ماجرا اطلاع یافت، خود را به فرودگاه رساند و با داوودخان در سالن انتظار یا لابی فرودگاه طرابلس دیدار کرد. رهبر لیبیا، از بابت این که به استقبال رئیس جمهور افغانستان نیامده بود، معذرتخواهی کرد اما این عذرخواهی نتوانست رضایت داوودخان را جلب کند و از ناراحتی او بکاهد.
در تصویر، هنوز نشانههای ناراحتی در چهره داوودخان دیده میشود و وی با همین وضعیت، خاک لیبیا را ترک کرد.
یک سال پس از این سفر، داوودخان توسط عوامل شوروی در کودتای هفت ثور ۱۳۵۷ کشته شد. قذافی نیز پس از سالها حضور در قدرت بیستم اکتبر ۲۰۱۱ توسط ناراضیان لیبی به قتل رسید.
محمد مرادی