در نشست شورای برنامهریزی و توسعه ولایت قزوین که شامگاه پنجشنبه ۲۹ عقرب ۱۴۰۳ (۲۰ نوامبر ۲۰۲۵) با حضور مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، برگزار شد، وی بر ظرفیتهای عظیم شبکه مساجد در ایران تأکید کرد و آن را کلید حل بسیاری از مسائل اجتماعی دانست.
کابل ۲۴: پزشکیان با اشاره به وجود حدود ۸۰ هزار مسجد در سراسر ایران، اظهار داشت: «به فرض اینکه دولت خوابش برده باشد و نتواند به همه نیازها رسیدگی کند، همین مساجد اگر فقط به رسالت اصلی خود عمل کنند، میتوانند تحول بزرگی ایجاد نمایند.»
او توضیح داد که این مساجد، با تراکم تقریبی یک مسجد به ازای هر هزار نفر جمعیت، پتانسیل تبدیل شدن به مراکز اصلی حمایت اجتماعی را دارند.
«اگر هر مسجدی بتواند فقط یک خانواده بیپناه، یتیم یا فقیر محله را تحت حمایت خود قرار دهد، بسیاری از مشکلات اجتماعی مانند ناهنجاریها، بیسرپرستی و فقر حل خواهد شد و مفهوم واقعی رفاه دولتی محقق میگردد.
پزشکیان مسجد را نه تنها مکانی برای عبادت، بلکه پناهگاه و مأمن مردم توصیف کرد و افزود: «مسجد باید کانون مشارکت مردمی باشد، جایی که نیازمندان بدون واسطه به رفاه برسند و جامعه از ظرفیتهای محلی خود بهره ببرد.»
این سخنان در حالی ایراد میشود که قزوین به عنوان یکی از ولایات مرکزی ایران، با چالشهای توسعهای مانند محدودیتهای زیستمحیطی، مسائل کشاورزی و صنعتی روبرو است. پزشکیان در همان نشست، بر لزوم بازنگری در تصمیمگیریهای توسعهای تأکید کرد و گفت: «هر برنامهریزی باید بر پایه شناخت دقیق واقعیتها و دادههای محلی باشد، نه الگوهای کلیشهای. ما نمیتوانیم بدون توجه به ظرفیتهای طبیعی، مسیر فعلی را ادامه دهیم.»
او همچنین به مدیران و نخبگان استانی توصیه کرد تا منابع پایدار را شناسایی کنند و بر آیندهنگری تمرکز نمایند.اظهارات پزشکیان در مورد مساجد، ادامه رویکرد وی در سفرهای ولایتی است که بر مدیریت محلهمحور و حکمرانی محلی تأکید دارد.
در سفرهای پیشین، مانند جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی، وی مساجد را بهترین کانون برای ساماندهی امور اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی محلهها معرفی کرده بود.
این دیدگاه، ریشه در باور پزشکیان به نقش جامعه مدنی در جبران کاستیهای دولتی دارد و میتواند الگویی برای سیاستگذاریهای آینده باشد.با این حال، این سخنان در بستری از انتقادها مطرح میشود.
بسیاری از سیاستمداران و تحلیلگران ایرانی، از جمله مخالفان سیاسی، معتقدند که پزشکیان فاقد برنامههای مشخص و مدیریت کارآمد است.
آنها اشاره میکنند که وعدههای وی در زمینه توسعه و رفاه، اغلب کلی و بدون نقشه راه عملی باقی میمانند. برای مثال، در حالی که دولت وفاق ملی بر وحدت و مشارکت مردمی تأکید دارد، منتقدان میگویند چالشهایی مانند تورم، بیکاری و نابرابریهای منطقهای همچنان بدون راهحلهای ملموس پیش میروند.
یکی از سیاستمداران برجسته در رسانهها گفته: «حرفهای قشنگ از مساجد و حمایت محلی خوب است، اما بدون بودجه و ساختار، فقط شعار است.»این انتقادها، بخشی از فضای سیاسی پرتنش ایران است که در آن، دولت پزشکیان با فشارهای اقتصادی و اجتماعی روبروست.
با این وجود، تأکید بر مساجد میتواند نقطه شروعی برای بسیج منابع محلی باشد. اگر این ایده عملی شود، نه تنها به رفاه نیازمندان کمک میکند، بلکه میتواند اعتماد عمومی به نهادهای مذهبی و دولتی را افزایش دهد.
در نهایت، تحقق این دیدگاه نیازمند همکاری بین دولت، مساجد و جامعه است تا از شعار به عمل برسد.
