دیوان عالی ایالات متحده اعلام کرد پرونده چالشبرانگیز پایان دادن به «شهروندی بر مبنای محل تولد» (Birthright Citizenship) را که دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب، بار دیگر آن را در دستور کار قرار داده، در ترم قضایی جاری بررسی خواهد کرد.
کابل ۲۴: این طرح که از وعدههای انتخاباتی اصلی ترامپ در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۲۴ بوده، قصد دارد با صدور فرمان اجرایی، اعطای خودکار شهروندی به نوزادان متولدشده در خاک آمریکا از والدین مهاجر غیرقانونی یا دارندگان ویزای موقت را متوقف کند.
متکا اصلی این سیاست، تفسیر جدید از بند اول متمم چهاردهم قانون اساسی (مصوب ۱۸۶۸) است که میگوید: «همه افرادی که در ایالات متحده متولد شدهاند یا تابعیت آن را کسب کردهاند و تابع قوانین آن هستند، شهروند ایالات متحده و ایالتی که در آن اقامت دارند، محسوب میشوند.» عبارت کلیدی «وتابع قوانین آن هستند» (and subject to the jurisdiction thereof) محور اصلی اختلاف است.
حامیان ترامپ مدعیاند این عبارت، فرزندان مهاجران غیرقانونی را که والدینشان بهطور کامل تابع قوانین امریکا نیستند، مستثنی میکند.
اما اکثریت قریب به اتفاق اساتید حقوق اساسی، از جمله قضات محافظهکار پیشین دیوان عالی و انجمن حقوقدانان امریکا، تأکید دارند که سابقه قضایی ۱۲۷ ساله، بهویژه رأی تاریخی دیوان عالی در پرونده «یونگ لای» (United States v. Wong Kim Ark) در سال ۱۸۹۸، بهصراحت حق شهروندی تولدی را حتی برای فرزندان مهاجران چینیِ فاقد اجازه اقامت دائم تثبیت کردهاست.
تنها استثناهای پذیرفتهشده تاکنون فرزندان دیپلماتهای خارجی و کودکان متولدشده در زمان اشغال نظامی بودهاند.
منتقدان هشدار میدهند که لغو این اصل بدون اصلاح قانون اساسی (که نیازمند رأی دوسوم مجلسین و تأیید سهچهارم ایالتهاست) نهتنها نقض متمم چهاردهم، بلکه ایجاد میلیونها کودک «بیوطن» و تبعات گسترده اجتماعی، اقتصادی و انسانی خواهد داشت.
در مقابل، تیم حقوقی ترامپ مدعی است دیوان عالیِ کنونی با اکثریت ۶–۳ محافظهکار، آماده بازنگری در این تفسیر قدیمی است.نتیجه این پرونده میتواند یکی از مهمترین تحولات حقوق بشری و مهاجرتی قرن در امریکا باشد.
