کارنامه پنج فیلمی (پنج فیلم سینمایی بلند) ژاک تاتی، اورا به یکی از نوابغ سینمای فرانسه و جهان تبدیل کرده است.
کابل۲۴: طنزپردازی صاحب سبک با جهانبینی ظریف و دقیق که با تیپ شخصیتی اش یکی از ماندگارترین های سینماست.
او را به گونهای ادامه دهنده راه بزرگانی همچون چارلی چاپلین و باستر کیتون میدانند و به واقع که در این جایگاه خوش درخشیده است.
هم دلنشینی چارلی چاپلین را دارد، هم نشاط باستر کیتون. هم تلخی چاپلین را دارد، هم سردی کیتون.
اما در مجموع او ژاک تاتی است با نگاهی انتقادی اما طنزآلود به وضعیت جهان مدرن.
او نگاه مثبتی به جزئیات این جهان ندارد و تصاویرش منعکس کننده معضلات و مشکلاتی است که بطور روزمره زندگی انسان را تحت الشعاع قرار داده و بر رفتار و کنش او اثر می گذارد.
اما این بیان واقعیات اجتماعی نه تنها تاثربرانگیز نیست بلکه بعضا” لبخندی نیز بر لب بیننده مینشاند.
در کل درونمایه آثار ژاک تاتی شوخی است با جزئیات ناهنجار دنیای رو به رشد.
در اساس هم رسالت اصلی طنز، همین اشارات رندانه ای است که مخاطب را به تفکر وادارد و به حق ژاک تاتی از عهده این کار بسیار خوب برآمده است.
اولین فیلم بلند او که تا حدودی از فضای دیگر آثار او به دور است روز جشن(۱۹۴۹) نام دارد.
اما پس از آن فیلمی می سازد که نقطه عطف کاری و سرآمد آثار او محسوب میشود.
آن فیلم تعطیلات آقای هالو(۱۹۵۳) میباشد که در آن نه تنها از فضای سرد و ترحم برانگیز روز جشن فاصله میگیرد بلکه به عناصر اصلی طنز ناب نیز دست پیدا میکند.
آقای هالو(Hulot) که شخصیت اصلی سه فیلم باقیمانده نیز میباشد.
مردی است ساده لوح که این سادگی، او را بعضا” در تعامل با پیچیدگیهای روابط و امور اجتماعی دچار مشکل مینماید.
این شخصیت دارای مشخصه های ظاهری خاصی است که از آنها میتوان به کلاه، پالتو، پتلون، چتر (استفاده نمیشود) و پیپ (کشیده نمیشود) اشاره نمود.
همچنین از او صحبتی نیز شنیده نمیشود و حرکات او به پانتومیم شبیه است که از این بابت میتوان نقش آفرینی او را ادای دینی به سینمای کمدی دوره صامت دانست که خود وام دار آنست.
ژاک تاتی فعالیت سینماییش را با فیلم دایی من(۱۹۵۸) ادامه میدهد.
پس از آن نوبت به ساخت فیلم وقت نمایش به سال ۱۹۶۷ میرسد. اینبار آقای هالو برای انجام کاری اداری به پاریس آمده است که ورود او به این شهر مصادف است با فستیوالی که در آنجا در حال اجراست.
گردشگران فراوانی هم برای بازدید از نمایشگاه و استفاده از امکانات این دوره به پاریس سفر کرده اند.
حال، وضعیت شهر مدرن پاریس که به تنهایی برای آقای هالو سرگشتگی به همراه دارد با شلوغی بیش از پیش تشدید شده است.
اینبار نیز طنز نمونه ژاک تاتی عناصر پیشرفته این شهر را به کنایه میگیرد.
ساختمانهای زیبایی که بیشتر باعث سردرگمی مراجعان می شوند، وسایل نقلیه ای که بیشتر عامل سلب آسایش هستند.
ابزار و وسایلی که کارآیی لازم را ندارند و در نگاه کلی تر نظمی درون خالی که خود مسبب آشفتگی افرونتر است.
برخی از تصاویر در عین سادگی آنچنان نمادین و پرمفهوم هستند که چشمها را خیره میکنند.
انعکاس مناظر پاریس در نمای شیشه ای ساختمانها تحسین برانگیز است. وقت نمایش فیلمیست بسیار دیدنی که از بهترین آثار ژاک تاتی قلمداد میشود.
آخرین فیلم بلند او نیز فیلم ترافیک(۱۹۷۱) است که آن نیز در نوع خود یگانه و ارزشمند است.
@Ingmar_Bergman_7