فرش سرخی که در نیویارک جلوی پای احمد الشرع رئیسجمهور موقت سوریه پهن شد، یکی از رخدادهای محیرالعقول سالیان اخیر است.
کابل ۲۴: عضو سابق داعش، فرماندۀ القاعده و کسی که سالها با امریکاییها جنگیده و سالها هم زندانیشان بوده، اکنون مهمان عالیقدر آنهاست!
بهراستی کدام عوض شدهاند؟ امریکا؟ احمد الشرع و یا زمینه و زمانۀ هر دو؟! عکس آقای الشرع و اسعد الشیبانی وزیر خارجۀاش با پسزمینۀ جزیرۀ مانهاتان، تمامی خصائص یک عکس سوررئال را دارد.
شیبانی، شادمان و متبسم به کجا اشاره میکند؟
نکند میخواهد بگوید این «آمریکایی است که من میبینم»!
«آمریکایی که من دیدم» کتابی است از سیدقطب متفکر مسلمان و نظریهپرداز جهادی که درست ۷۵ سال قبل نوشته شد.
سید قطب که معلم ایدئولوژی و پیشوای سیاسی شرع و دوستانش محسوب میشود در این کتاب یکسره به طرد و تکفیر تمدن جدید و گل سرسبد آن؛ آمریکای ثروتمند و مرفه پرداخت.
این کیفرخواست افراطی که تا سرحد «جاهلیت جدید» نامیدن مدرنیتهی غربی پیش رفت، بخشی از ایدهپردازی قطب برای تبدیل اسلام به ایدئولوژی انقلابی و معرفی آن بهعنوان بدیل وضع موجود بود.
آقای شرع و اسلافش دههها بر مبنای این رهیافت قطب و بازپروریهای بعدی شاگردانش به مصاف اهداف غربی و رژیمهای متحد آن در خاورمیانه رفتند.
اما اکنون چه شده که صرف دریافت ویزای امریکا و ملاقات با دیپلماتهای آن نهتنها دستاورد بلکه نوعی فضیلت سیاسی هم محسوب میشود؟
امریکا همان است که قبلاً بود. چه با حمایت بیقیدوشرط از اسرائیل و ایستادن در برابر تمام دنیا بهخاطر اسرائیل و داشتن رئیسجمهوری چون ترامپ، وجاهت و قدرت نرم آن بهسختی آسیب دیدهاست.
اما آقای الشرع، از روی مصلحت و بنا به موقعیت، حسابی عوض شدهاست. این دگرگونی سرنوشت تمام انقلابیونی است که به انگیزۀ تغییری بنیادین در نظام جهانی میآیند، اما با گرفتن سهمی کوچک یا بزرگ سر بر بالین محافظهکاری میگذارند و گاهوبیگاه سلام و صلواتی هم نثار کدخدا میکنند.
از چین و شوروی گرفته تا ویتنام و کوبا و حتی افغانستان طالبان سرانجام میفهمند که درافتادن با نظام جهانی بیفایده و ادغام در آن مفید و مقرونبهصرفهتر است.فضل تقدم کشف و تکفیر امریکا از رهگذر مشاهده و مدافعۀ شخصی، نه به سید قطب بلکه به شاعری انقلابی و کمونیست میرسد.
ولادیمیر مایاکوفسکی نویسندۀ فوتوریست روسی درست صد سال قبل و ربع قرن قبل از آقای قطب به آمریکا رفت و سپس کتاب «آمریکایی که کشف کردم» را نوشت.
کتابی سرشار از نقد و طرد و طعنه به امریکا از سوی کسی که از «مسکوی لنین» آمده بود.
مایاکوفسکی تنها پنج سال پس از این مسافرت در موطنش روسیه به زندگی خود پایان داد.
گویا بر اثر سرخوردگی از ناکامی و تناقضهای دولت انقلابی روسیه و خشونتهای زایدالوصف آن علیه تقریباً تمامی طبقات و گروههای اجتماعی.
شگفتانگیز آنکه سید قطب هم پانزده سال پس از بازگشت از سفر امریکا، توسط رژیم ضدامریکایی ناصر به دارآویخته شد.
برادر و میراثدار فکریش، محمد قطب به عربستان سعودی گریخت و کوشید اندیشۀ برادر را با اسلام وهابی پیوند بزند و سنتی متناسب با رهیافت دینی حاکم بر نزدیکترین متحد مسلمان آمریکا خلق نماید.
صلاحالدین خدیو
