رویترز به نقل از رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، گزارش داد که وزیران امور خارجه، دفاع و رئیس سازمان اطلاعات ملی این کشور (MIT) در روزهای آینده عازم اسلامآباد خواهند شد.
کابل ۲۴: هدف اصلی این سفر، نهایی کردن توافق آتشبس میان حکومت امارت اسلامی در کابل و دولت پاکستان است. اردوغان این اقدام را ادامه تلاشهای دیپلماتیک آنکارا برای کاهش تنشهای مرزی و جلوگیری از درگیریهای مسلحانه میان دو همسایه دانست.
این سفر در حالی انجام میشود که پیشتر اردوغان در دیدار رسمی با شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، بر لزوم تداوم مذاکرات مستقیم کابل و اسلامآباد تأکید کرده بود.
او این گفتوگوها را «گامی کلیدی برای ثبات پایدار در منطقه جنوب آسیا» توصیف کرد و افزود که ترکیه به عنوان میانجی، آماده تسهیل هرگونه توافق صلحآمیز است.
اردوغان همچنین از نقش قطر در این فرآیند قدردانی کرد و آن را نمونهای از همکاریهای منطقهای برشمرد.شهباز شریف نیز در سخنرانی اخیر خود به مناسبت پنجمین سالگرد پیروزی آذربایجان در جنگ قرهباغ، به طور صریح از تلاشهای ترکیه و قطر در پیشبرد صلح میان پاکستان و افغانستان تقدیر کرد.
او اظهار داشت: «تعهد مشترک ما به صلح، در مورد افغانستان به وضوح نمایان شدهاست. از برادر عزیزم، رئیسجمهور رجب طیب اردوغان، برای کمکهای ارزشمندش در تسهیل مذاکرات صلح میان پاکستان و افغانستان، همراه با دولت قطر، سپاسگزارم.
این همکاری، نمادی از روابط مستحکم میان کشورهای ماست که در سختیها و آسانیها یکدیگر را حمایت میکنند.» شریف این تلاشها را بخشی از استراتژی گستردهتر اسلامآباد برای مقابله با تهدیدات تروریستی مشترک، به ویژه فعالیتهای تحریک طالبان پاکستان (TTP) دانست.
در همین راستا، مذاکرات اخیر کابل و اسلامآباد در استانبول، که با میانجیگری ترکیه و قطر برگزار شد، پیشرفتهایی در زمینه تبادل زندانیان، کاهش حملات مرزی و ایجاد مکانیسمهای نظارت مشترک به همراه داشتهاست.
این نشستها پس از ماهها تنش ناشی از اتهامات متقابل مبنی بر پناه دادن به شبهنظامیان، برگزار گردید. پاکستان افغانستان را متهم به حمایت از TTP میکند، در حالی که کابل اسلامآباد را به مداخله در امور داخلی متهم کردهاست.
همزمان، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، در تماسهای تلفنی جداگانه با همتایان افغان و پاکستانی خود، درباره جزئیات مذاکرات استانبول رایزنی کرد. تهران که روابط پیچیدهای با هر دو طرف دارد، بر لزوم رعایت حاکمیت ملی و مبارزه مشترک با گروههای افراطی تأکید ورزید. ایران همچنین پیشنهاد کردهاست که در چارچوب سازمان همکاری شانگهای (SCO)، پلتفرمی برای نظارت بر اجرای آتشبس ایجاد شود.
این تحولات در شرایطی رخ میدهد که مرز دیورند، خط مرزی مورد مناقشه میان پاکستان و افغانستان، همچنان کانون درگیریهای پراکنده است. آتشبس موقت اعلامشده در ماههای اخیر، بارها نقض شده و منجر به کشته شدن دهها نفر از نیروهای امنیتی دو طرف گردیده.
کارشناسان معتقدند که موفقیت این میانجیگری ترکیهای میتواند الگویی برای حل مناقشات مشابه در منطقه باشد، به ویژه با توجه به نفوذ آنکارا در هر دو پایتخت.
ترکیه با بهرهگیری از روابط تاریخی با پاکستان و نفوذ فزاینده در افغانستان پس از خروج امریکا، موقعیت منحصربهفردی برای میانجیگری دارد.
اردوغان بارها اعلام کرده که ثبات افغانستان برای امنیت ترکیه و کل منطقه حیاتی است. از سوی دیگر، پاکستان که با بحران اقتصادی دست و پنجه نرم میکند، به دنبال کاهش هزینههای نظامی در مرز غربی است تا منابع را به جبهه شرقی با هند اختصاص دهد.قطر نیز به عنوان شریک کلیدی، نقش مکمل ایفا میکند.
دوحه که میزبان دفتر سیاسی امارت اسلامی بود، تجربه موفقی در تسهیل مذاکرات دوحه دارد. در نهایت، سفر قریبالوقوع هیئت ترکیهای به اسلامآباد، آزمون مهمی برای تعهد طرفین به صلح خواهد بود.
اگر توافق نهایی شود، میتواند به کاهش مهاجرت غیرقانونی، احیای تجارت مرزی و تقویت همکاریهای ضدتروریستی منجر گردد.
