تام کاتن*؛ دولت بایدن تاکنون موفق نشده “ولادیمیر پوتین” رئیس جمهوری روسیه را متقاعد به عقب راندن نیروهای نظامی آن کشور از مرز اوکراین سازد.
همزمان با آن که بایدن برای شرکت در نشست تغییرات آب و هوایی از کشور خارج شده “ولادیمیر پوتین” رئیس جمهوری روسیه در حال استقرار نیروهای نظامی آن کشور در امتداد مرزهای روسیه با اوکراین است. دولت بایدن باید به این اقدام تحریک آمیز روسیه واکنش نشان داده و کاری را انجام دهد که اوباما انجام نداد: جلوگیری از تجاوز روسیه به همسایه غربی خود پیش از آن که خیلی دیر شود.
جنگ روسیه علیه اوکراین در سال ۲۰۱۴ میلادی آغاز شد زمانی که نیروهای روس به شبه جزیره کریمه حمله کرده و آنجا را تصرف کرده و مناطق شرقی دونتسک و لوهانسک را اشغال کردند. از آن زمان به این سو، نیروهای روسیه حملات پراکندهای را علیه ارتش اوکراین با استفاده از توپخانه، حملات پهپادی و حمله نیروهای پیاده نظام انجام داده اند. جنگ پوتین علیه اوکراین جان بیش از ۱۴ هزار اوکراینی را گرفته است.
از زمان به قدرت رسیدن بایدن، رئیس جمهوری روسیه موضعی تهاجمیتر را اتخاذ کرده است. در ماه آوریل، کرملین بیش از ۱۰۰ هزار سرباز را در مرز اوکراین مستقر کرد که بیشترین تعداد از زمان تهاجم سال ۲۰۱۴ میلادی به این سو محسوب میشد. پوتین در سخنرانی خود در آوریل ۲۰۲۱ میلادی “خطوط قرمز” روسیه را گسترش داد و تهدید کرد که اگر ناتو فعالیت خود را در اوکراین افزایش دهد روسیه “پاسخی سریع” خواهد داد.
تابستان گذشته، پوتین ادعای خود مبنی بر آن که روسها و اوکراینیها “یک قوم و یک کلیت واحد” هستند را تکرار کرد و به کسانی که سعی میکنند “از سرزمینهای تاریخی ما استفاده کنند” هشدار داد. او کسانی که “علیه روسیه” اقدام میکنند را تهدید کرد و گفت که باعث “ویران شدن کشورشان خواهند شد”. ماه گذشته، پوتین تاکید کرد که حمایت غرب از ارتش اوکراین “تهدیدی واقعی برای روسیه” است.
پوتین سخنان خود را با عمل پشتیبانی میکند. تصاویر منتشر شده و عکسهای ماهواره ای، استقرار خودروهای زرهی و کاروانهای نظامی روسی را نشان میدهند که در نزدیکی مرز اوکراین جایی که ۸۰ تا ۹۰ هزار سرباز روس حضور دارند مستقر شده اند. این تحرکات ممکن است مقدمهای برای تهاجم مجدد به اوکراین و یا تلاشی برای گرفتن امتیاز از اوکراینی ها، اتحادیه اروپا یا دولت بایدن از سوی پوتین باشند.
در هر صورت، پوتین اهرم فشار در اختیار دارد. روسیه ۴۰ درصد گاز طبیعی اروپا را تامین میکند و میتواند گرمای خانه میلیون اروپایی را در طول زمستان قطع کند. پوتین در ماههای اخیر این تهدید را اعمال کرده و سابقه طولانی مدتی در استفاده از انرژی روسیه به مثابه یک سلاح را دارد. این یک سوال بی پاسخ مانده است که آیا کشورهایی مانند آلمان و فرانسه اگر اقتصادشان به دلیل فقدان انرژی فلج شود از اوکراین حمایت خواهند کرد یا خیر. بایدن باید چندین گام فوری برای بازدارندگی در برابر روسیه بردارد و پوتین را در حالت تدافعی قرار دهد مگر آن که بخواهد فاجعه ژئوپولیتیک دیگری مشابه افغانستان رخ دهد.
نخست آن که بایدن باید ارسال تسلیحات دفاعی مرگبار به متحد اوکراینی را سرعت بخشد و بر حجم و شدت آن بیافزاید. در سال ۲۰۱۵ میلادی، من از نیروهای اوکراینی در دنیپرو جایی که چندان از جبهه شرقی دور نیست بازدید کردم. یکی از افسران خواستار موشکهای ضد تانک جاولین شد و گفت:”نیازی نداریم هر تانک روسی را نابود کنیم فقط باید یک تانک روسی را نابود سازیم”. باید به پوتین فهماند که اوکراینیها در صورت حمله مجدد از سوی روسیه میتوانند هزینههای سنگینی را بر مسکو تحمیل کنند. ما میتوانیم به اوکراین کمک کنیم تا این هزینه را تحمیل کند.
نکته دوم لزوم اعمال تحریم علیه خط لوله گاز طبیعی نورد استریم ۲ روسیه است. بایدن به عنوان نمایش حسن نیت به روسها از تحریم آن خط لوله چشم پوشی کرد، اما پاسخی متقابلی از سوی پوتین دریافت نکرد.
نکته سوم آن که باید به اندازه کافی دیپلماتهای روس را از امریکا اخراج کرد تا برابری عددی بین هیئت با تعداد بالای روس در امریکا و هیئت دیپلماتیک امریکایی با تعداد کمتر در روسیه ایجاد شود. پوتین در اوایل سال جاری تعدادی از دیپلماتهای امریکایی را اخراج کرد. دولت بایدن با این امید که روسیه رفتار خود را تعدیل کند ترکیب ناعادلانه و نابرابر از نظر تعداد کارکنان دیپلماتیک دو کشور را تحمل کرده است. روس ها، اما تنها بر شدت اقدامات تحریک آمیزشان افزوده اند.
نکته چهارم آنکه، دولت بایدن باید به متحدان اروپایی امریکا برای ایفای نقش بیشتر در بازدارندگی روسیه فشار آورد به ویژه به فرانسه. اگر روسیه به اوکراین حمله کند بسیاری باید به ایالات متحده و بریتانیا بپیوندند تا صنعت انرژی روسیه از جمله غولهای تحت کنترل دولت آن کشور یعنی روس نفت و گازپروم را تهدید کنند. هم چنین، ما باید روسیه را به طور کامل از شبکههای مالی بین المللی جدا کنیم و ارتباط آن را قطع نماییم. از آنجایی که اقتصاد فرانسه و آلمان بیشتر با روسیه درگیر هستند تهدیدات آن دو کشور وزن خاصی دارند.
به مدت چهار سال، دموکراتها ترامپ را در قبال روسیه رئیس جمهوری “ضعیف” توصیف کردند. این در حالی است که ترامپ با ترک پیمان منع تولید موشکهای هستهای میان برد، ارائه تسلیحات به اوکراین و اقداماتی دیگر بر کرملین فشار آورد. این اقدامات از تهاجم دوباره روسیه در امتداد مرز اوکراین جلوگیری کردند. در مقابل، سیاست خارجی ضعیف بایدن باعث تهاجمیتر شدن رفتار پوتین شده است.
بایدن که بیشتر دوران جنگ سرد را در سنا خدمت کرده باید از دوره فعالیت اش میآموخت که افسران کا گ ب همچون پوتین تنها به قدرت احترام میگذارند و بیرحمانه از سخاوت و ضعف طرف مقابل سوء استفاده میکنند. پوتین تا زمانی که تحت فشار متحد از سوی غرب قرار نگرفته باشد و مجبور به قرارگیری در موضع تدافعی نشود تجاوز خود را متوقف نخواهد کرد