دونالد ترامپ در اظهارات اخیر خود به شدت از روسیه انتقاد کرده و پوتین را به دلیل امتناع از آغاز مذاکرات آتشبس با اوکراین سرزنش کرد.
کابل ۲۴: در حالی که ترامپ در گذشته رویکردی نرم به پوتین داشت، اکنون از اعمال تحریمهای بیشتر علیه روسیه حمایت میکند. کارشناسان معتقدند که تشدید تحریمها و تقویت حمایت از اوکراین میتواند فشار را بر پوتین افزایش دهد و او را به بازگشت به میز مذاکره ترغیب کند.
نویسنده: مایکل بیرنباوم تحلیلگر ارشد مسائل اروپا در روزنامه واشنگتنپست
به گزارش فرارو به نقل از روزنامه واشنگتن پست، رئیسجمهور دونالد ترامپ روز سهشنبه با لحنی تند و بیپرده، به شدت از کرملین انتقاد کرد و روسیه را به دلیل امتناع از آغاز مذاکرات برای آتشبس با اوکراین سرزنش کرد.
این اظهارنظر که نشاندهنده تغییر واضح و ملموس در لحن پیشین ترامپ نسبت به ولادیمیر پوتین بود، همزمان با افزایش نگرانیهای رئیسجمهور امریکا درباره تواناییاش در ایفای نقش میانجیگری برای صلح در اوکراین مطرح شد.
روز سهشنبه دونالد ترامپ در شدیدترین لحن خود علیه ولادیمیر پوتین اظهار داشت: «پوتین با آتش بازی میکند.» ترامپ در ماههای اخیر پیامهای متناقضی درباره ولادیمیر پوتین ارسال کردهاست؛ گاهی او را تحسین کرده و بر توانایی خود در مذاکره با وی تأکید نموده و گاهی نیز از ناتوانی خود در وادار کردن روسیه به آمدن پای میز مذاکره ابراز ناامیدی کرده است.
به نظر میرسد این ناامیدی در این هفته به اوج خود رسیده باشد. ترامپ در شبکه اجتماعی تروث سوشیال نوشت: «ولادیمیر پوتین نمیداند که اگر من نبودم، اتفاقات بسیار بدی قبلاً برای روسیه رخ داده بود… او با آتش بازی میکند!»
این پیام پس از آن مطرح شد که ترامپ روز یکشنبه اشاره کرد ممکن است با تحریمهای بیشتری علیه روسیه موافقت کند؛ تغییر قابل توجهی پس از ماهها که او در اعمال فشار بر پوتین احتیاط میکرد و حتی روسیه را از تعرفههایی که برای اکثر کشورهای دیگر وضع کرده بود، مستثنا کرده بود.
کارولین لویت، سخنگوی قصر سفید، روز سهشنبه اظهار داشت: «این جنگ تقصیر جو بایدن است و رئیسجمهور ترامپ روشن کرده که خواستار توافق صلحی مذاکرهشده است. او همچنین هوشمندانه همه گزینهها را روی میز نگه داشتهاست.»
با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا ترامپ واقعاً آماده اعمال تحریمهای بیشتر علیه روسیه است یا خیر، چرا که او در مورد حمایت از تلاشهای دوحزبی کنگره برای تشدید تحریمها سکوت اختیار کردهاست.
روسیه سالهاست که تحت تحریمهای آمریکا قرار دارد، اما کارشناسان معتقدند این تحریمها میتوانند در بخشهای انرژی و بانکی این کشور شدت بیشتری پیدا کنند. یک دیپلمات آگاه از مذاکرات گفت که وزارتخانههای خارجه و خزانهداری امریکا در حال تدوین بستههای احتمالی تحریم علیه روسیه هستند که تمرکز آنها بر این بخشها خواهد بود.
این تیمها همچنین در حال ارزیابی اثربخشی تحریمهای کنونی و بررسی احتمال لغو برخی از تحریمهای موجود هستند. این دیپلمات که خواست نامش فاش نشود، اطلاعات خود را در خصوص مذاکرات پشت درهای بسته ارائه کرد.
کمکهای نظامی به اوکراین رو به پایان؛ ترامپ چه تصمیمی خواهد گرفت؟
هر گونه تغییر در سیاستها به نظر شخصی دونالد ترامپ وابسته است که بارها تأکید کرده تنها او مرجع نهایی تعیین سیاستهای آمریکا است. تا به امروز، هیچ اقدامی برای افزایش فشار بر پوتین یا تقویت اوکراین صورت نگرفته است؛ کشوری که همچنان در حال دریافت آخرین بخشهای کمکهای نظامی تصویبشده در دولت بایدن است. این کمکها در ماههای آینده به پایان میرسد و ترامپ هیچ نشانهای از قصد خود برای احیا یا تمدید آن نشان نداده است که این موضوع موقعیت راهبردی کییف را نامشخص کردهاست.
دیوید شیمِر، مدیر سابق امور اوکراین در شورای امنیت ملی دولت جو بایدن میگوید: «دولت فعلی باید انتخاب کند؛ آیا کمکهای امنیتی بیشتری به اوکراین اختصاص دهد تا آنها بتوانند سلاحهای لازم برای دفاع از کشورشان را دریافت کنند یا مسیر متفاوتی را پیش بگیرد که اجازه دهد کمکهای امنیتی امریکا کاهش یابد. این امر به زیان اوکراین تمام شده، به نفع روسیه خواهد بود و در نهایت روسیه را ترغیب و جسور میکند تا جنگ را ادامه دهد.»
بررسی رویکردهای ضدونقیض ترامپ در قبال پوتین
طی سالها، دونالد ترامپ روابط نزدیک خود با ولادیمیر پوتین را برجسته کرده و از اعتماد متقابل میان خود و رهبر روسیه سخن گفته، در حالی که نقش روسیه در جنگ اوکراین را کماهمیت جلوه دادهاست.
او اوکراین را مسئول حمله روسیه دانسته و جو بایدن را بابت اجازه دادن به این حمله سرزنش کرده، در حالی که نقش مرکزی پوتین در خشونتها را نادیده گرفته است.
حمله تمامعیار روسیه به اوکراین از اوایل سال ۲۰۲۲ آغاز شد و طبق برآوردهای اطلاعاتی، صدها هزار قربانی برجای گذاشته است. در جریان تبلیغات انتخاباتی، دونالد ترامپ اعلام کرد که قصد دارد جنگ را ظرف «۲۴ ساعت» پایان دهد، حتی پیش از به قدرت رسیدن گفته بود که کمی «طنزآمیز» سخن گفته است. با این حال، دونالد ترامپ همواره رویکردی نرم نسبت به پوتین داشته است؛ هفته گذشته از «گفتگوی خوب با مرد خوشمشربی به نام ولادیمیر پوتین» تمجید کرد و گفت که «لحنی عالی و روحیهای خوب در گفتگو وجود داشت.»
دونالد ترامپ آشکارا تمایل دارد فراتر از جنگ برود و روابط تجاری امریکا و روسیه را احیا کند؛ آن هم در شرایطی که پوتین درخواست رئیسجمهور آمریکا برای آتشبس فوری را رد کرده بود. طبق گفته یک دیپلمات دیگر، پس از گفتوگو با پوتین، ترامپ به رهبران اروپایی گفت که به نظر نمیرسد پوتین آماده صلح باشد.
همانطور که سهشنبه شاهد بودیم، ترامپ گهگاه ناامیدی خود را از ادامه حملات روسیه به اوکراین ابراز کرده، اما هیچ اقدامی برای مقابله با آن انجام نداده است.
در اواخر اپریل، همان روزی که با ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، در مراسم تشییع جنازه پاپ فرانسیس در رم دیدار کرد، ترامپ به مجموعهای از شکایتها درباره روند مذاکرات صلح و نحوه پوشش رسانهای تلاشهای خود برای آتشبس در اوکراین پرداخت.
او همچنین تعهد پوتین به این فرآیند را نقد کرد. ترامپ گفت: «هیچ دلیلی نداشت که پوتین در روزهای اخیر موشک به مناطق مسکونی، شهرها و روستاها شلیک کند.
این باعث میشود فکر کنم شاید او نمیخواهد جنگ را متوقف کند، فقط دارد مرا سرگرم میکند و باید با او به شکل دیگری برخورد شود؛ شاید از طریق تحریمهای بانکی یا تحریمهای ثانویه؟ تعداد زیادی آدم دارند میمیرند!!!»
آیا تحریمها میتوانند پوتین را وادار به عقبنشینی کنند؟
کارشناسان امور اوکراین معتقدند که عدم واکنش قاطع از سوی واشنگتن به اقدامات مسکو، به نوعی چراغ سبز برای ادامه جنگ است. ویلیام تیلور، سفیر سابق امریکا در اوکراین تاکید میکند: «اظهارات رئیسجمهور و مشاورانش نشاندهنده ناامیدی و عصبانیت است، اما این گفتهها هیچ تأثیری نداشتهاند. این تقریباً به نوعی بلوف از سوی روسهاست.
پوتین این اظهارات را جدی نمیگیرد. چیزی که باعث میشود پوتین ما را جدی بگیرد، اقدامات واقعی است.» تیلور تاکید کرد که تشدید تحریمها علیه روسیه، تقویت حمایتهای نظامی از اوکراین و تشویق کشورهای اروپایی به استفاده از ۳۰۰ میلیارد دالر دارایی بلوکه شده روسیه برای کمک به کییف میتواند محاسبات پوتین را در خصوص بازگشت به میز مذاکره تغییر دهد.
برخی از اعضای دولت ترامپ تا کنون نسبت به این اقدامات مردد بودهاند. مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا هفته گذشته در کمیته روابط خارجی سنا اظهار داشت: «اگر تهدید به تحریم کنیم، روسها از گفتوگو دست میکشند.
ارزش دارد که بتوانیم با آنها صحبت کنیم و آنها را به میز مذاکره بکشانیم.» این نگرانی به وضوح با استراتژی ترامپ در استفاده از فشارهای اقتصادی که تقریباً در تمام شرایط دیگر بهعنوان تاکتیک مذاکره بهکار برده، مغایرت دارد؛ از جمله در برابر اتحادیه اروپا، چین، دانشگاه هاروارد و دفاتر حقوقی که منتقد اقدامات او هستند.
کارشناسان تحریم معتقدند که همچنان فرصتهای بیشتری برای تشدید اقدامات وجود دارد که میتوان از آنها فراتر از تلاشهای دوره بایدن بهره برد. ادوارد فیشرمن، کارشناس پیشین دولت اوباما در طراحی تحریمهای روسیه و نویسنده کتاب «گلوگاهها: قدرت امریکا در عصر جنگ اقتصادی»، اظهار داشت: «زمانی که صحبت از تشدید تحریمها علیه روسیه میشود، هنوز گزینههای زیادی وجود دارد که بهطور نسبی کمهزینه هستند.»
فیشرمن تاکید کرد اگرچه تحریمهای ایالات متحده، بانکهای کلیدی روسیه و افراد نزدیک به حلقه پوتین را هدف قرار دادهاند، اما هنوز مسیرهای قانونی زیادی برای انتقال دالر به روسیه وجود دارد.
بهعنوان نمونه، شرکتهای نفت و گاز دولتی روسیه تا کنون بهطور کامل تحت تحریمهای امریکا قرار نگرفتهاند. او تاکید کرد: «قطع دسترسی شرکتها و بانکهای روسی به سیستم مالی امریکا، مسدود کردن داراییهای آنها و جلوگیری از تعاملات مالیشان با دالر، همچنان اهدافی هستند که باید دنبال شوند.»
بایدن از اعمال تحریمهای سختگیرانهتر بر انرژی روسیه از جمله هدف قرار دادن خریداران نفت و گاز این کشور خودداری کرده است؛ زیرا نگران افزایش قیمت جهانی انرژی و واکنش منفی رأیدهندگان امریکایی بود.
فیشرمن در اینباره گفت: «ترامپ که حساسیت کمتری نسبت به کییف دارد، بعید است که از خط سرخ بایدن در این خصوص عبور کند، هرچند که قیمت گاز هماکنون پایینتر از اوج تورم دوره بایدن است و این موضوع به قصر سفید مقداری فضای مانور میدهد.»
او همچنین تاکید کرد: «آیا فکر میکنم این تحریمها بهسرعت نتیجه دهند، مثلاً آتشبس ظرف یک هفته بعد از اعمال تحریمها برقرار شود؟ خیر. اما فکر میکنم این گام بسیار مهمی است برای خارج کردن پوتین از این تصور که زمان به نفع اوست.»