اگر بتوان گفت مرگ همواره فلسفی ترین موضوع در ذهن آدمیان بوده است، میتوان افزود مردن عزیزان و نزدیکان، از جنبه روانشناختی، احتمالا عمیق ترین تأثیر را بر ذهن و احساس فرد میگذارد.
کابل۲۴: در مرحله یادگیری دوران کودکی، مرگ دیگران در ذهن ما نخستین مثال مفهوم: «برای ابد» است. با فاصله گرفتن زندگی شخصی از روابط اجتماعی در روند گسترش جوامع، سوگواری نیز در قالبی متناسب با فضا و محیط، و وقت و امکانهای شهروند امروزی ریخته میشود.
اما نیازهای روحی تک تک ما ممکن است دقیقا همپای دگرگونی های اجتماعی- فرهنگی تغییر نکند و آن نوع و مقدار از سوگواری که در عرف محیطهای پرمشغله تجویز میکنند شاید برای آرامش روحی برخی افراد کافی نباشد (گرچه شاید برای کسانی افزون بر حد لازم باشد).
از این رو، ماتمهایی انگار خاتمه نمی یابد، ماتمهایی پس از سالها در موقعیتی دیگر بیرون میزند و ماتمهایی به شکل دردهای مبهم جسمی، افسردگی مزمن و خشم به درون ریخته شده و ملامت خویش، و بیخوابی یاکابوس، گریبان سوگوار را رها نمیکند.
دکتر ویلیام وردن استاد روانشناسی دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد، و استاد دانشکده روانشناسی زمید، کالیفرنیا، و پژوهشگر ارشد مركز مطالعات روانی مصیبت دیدگی کودکان در بوستن است و در این کتاب در مورد مرگ، آثار آن بر بازماندگان و همه آنچه میتواند ما را در التیام آن اندکی کمک کند، سخن میگوید.
سهند ایرانمهر
رنج و التیام (درسوگواری و داغدیدگی)
ج ویلیام وردن
ترجمه محمد قائد