جنبش روشنایی، در نوع خود، بزرگ‌ترین همایش مدنی بی‌سابقه در تاریخ افغانستان بود.هزاره‌های بازمانده از قدرت سیاسی و اقتصادی، و فاقد ویژگی‌های امتیازآفرین جغرافیایی و سرزمینی، مثل راه داشتن به مرزهای منطقه‌ای، هم به موجب نوع خاص تربیت مذهبی و هم به خاطر محرومیت‌ها و محکومیت‌های تاریخی، نشان دادند که.