دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در گزارش اخیر خود نسبت به بازگشت گسترده حدود ۹۴۹ هزار مهاجر افغان از کشورهای همسایه در شش ماه نخست سال ۲۰۲۵ هشدار دادهاست.
کابل ۲۴: بر اساس آمار ارائهشده تا ۳۰ جون، ۷۴۱ هزار نفر از ایران و ۲۰۸ هزار نفر از پاکستان به افغانستان بازگشتهاند. این موج عظیم بازگشت، بهویژه در ماه جون با ورود ۲۸۳ هزار نفر از ایران، پس از تنشهای منطقهای از جمله درگیریهای ایران و اسرائیل شدت یافتهاست.
این افزایش بیسابقه فشار سنگینی بر زیرساختهای شکننده افغانستان وارد کرده است.برخلاف گذشته که عمدتاً مردان مجرد به کشور بازمیگشتند، اکنون بیش از ۶۰ درصد مهاجران بازگشتی را خانوادههایی شامل زنان و کودکان تشکیل میدهند.
این تغییر جمعیتی، آسیبپذیری این گروه را دوچندان کرده و نیازهای فوری بشردوستانه مانند سرپناه، غذا، آب آشامیدنی، مراقبتهای بهداشتی، حمایتهای روانی و فرصتهای معیشتی پایدار را به شدت افزایش داده است.
ولایات مرزی، بهویژه هرات و نیمروز، با هجوم بیسابقه مهاجران مواجه شدهاند و با چالشهایی نظیر کمبود منابع، فشار بر خدمات عمومی، نبود سرپناه و خطر تنشهای اجتماعی دستوپنجه نرم میکنند.
یوناما تأکید کرده که بدون اقدام فوری و مسئولانه جامعه جهانی، نهادهای بینالمللی و کشورهای کمککننده، این وضعیت میتواند به یک فاجعه انسانی فراگیر تبدیل شود.
این نهاد خواستار افزایش سریع کمکهای بشردوستانه برای تأمین نیازهای اولیه مهاجران و جلوگیری از وخامت اوضاع شدهاست.
همچنین، یوناما از رسانهها و نهادهای مدنی خواسته است تا با انتشار گسترده این گزارش، آگاهی عمومی را در سطوح ملی و بینالمللی بالا برده و توجه جهانی را به وضعیت بحرانی مهاجران بازگشتی جلب کنند.
عدم توجه به این بحران میتواند پیامدهای ناگواری برای افغانستان و منطقه به دنبال داشته باشد. اقدام هماهنگ و فوری برای حمایت از مهاجران و جوامع میزبان، تنها راه جلوگیری از یک فاجعه انسانی است.
