شماری از چهره‌های سیاسی مخالف طالبان در وین با نشر بیانیه‌ای گفتگو را «گزینه مطلوب» برای افغانستان تحت کنترل طالبان دانسته و در این راستا، خواستار همکاری سازمان ملل و کشورهای منطقه و جهان شدند. در بیانیه این نشست «تاکید» شده که «از مقاومت مردم افغانستان» و زنان معترض حمایت می‌کنند.
امروز، شنبه ۲۶ سنبله در سومین روز نشستی با حضور حدود ۳۰ چهره سیاسی بیانیه کوتاهی از طرف شرکت کنندگان منتشر شده است.
احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی که به مبارزه مسلحانه در برابر حکومت طالبان رو آورده است، از چهره‌های درشت این نشست به‌حساب می‌آید.
احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت و شماری از مقام‌های دولت پیشین افغانستان از جمله رنگین دادفر سپنتا، زلمی رسول، رحمت الله نبیل، فوزیه کوفی، نظیف شهرانی، شاه گل رضایی، میرویس بلخی، سید طیب جواد، منصور نادری، شکریه بارکزی و برخی فعالان مدنی مخالف طالبان حضور داشتند.
جدای از احمد مسعود دیگر چهره‌ها اکثرا در نظام‌های قبلی در پست‌های کلیدی کار کرده‌اند و اکنون هیچ‌یکی از این‌چهرها در افغانستان حضور ندارند، اعلب یا در ترکیه و دبی هستند در غرب زندگی می‌کنند.
در این فهرست ۳۰ نفری اعضای این نشست فردی خوش نامی به‌چسم نمی خورد. اغلب این چهرها نام شان با فساد و اختلاس گره خورده‌است.
این نشست که برای افغانستان برگزار شده‌است هیچ نماینده از طالبان که بیش از یک سال است بر افغانستان مسلط هستند حضور ندارد.
در بیانیه‌ی که صادر شده‌است از “مقاومت مردم افغانستان” در برابر طالبان حمایت شده‌است.
جنگ و دیپلماسی
چهره‌های حاضر در این نشست از آنچه “مقاومت مردم افغانستان” خوانده شده‌است حمایت قاطعانه صورت گرفته‌است.
اکنون تنها افرادی تحت رهبری احمد مسعود در پنجشیر و گاها در اندراب علیه طالبان می‌جنگدند و در دیگر نقاط کشور درگیری منسجمی وجود ندارد.
در بیانیه هم از مقاومت مردم افغانستان حمایت شده‌است هم بر گفتگوهای “معنی‌دار” با طالبان به‌عنوان یک راه حل تاکید شده‌است.
ظاهرا یک اجماع کلی و یک‌دست در میان این چهره ها در باره صدور بیانیه وجود نداشته است که هم بر حمایت از مقاومت مردم تاکید صورت گرفته‌است و هم تنها راحل بحران گفتگو و مذاکره دانسته شده‌است.
در بیانیه، آنها خواستار «آغاز روند سیاسی معنی‌دار میان تمام جریان‌ها، احزاب و فعالین سیاسی و مدنی» شده‌اند، و آغاز گفتگوها با حمایت سازمان ملل و جامعه جهانی تاکید شده است.
«ما طرفدار حل معضل کشور از راه گفتگو سیاسی هستیم و آن را گزینه مطلوب می‌دانیم و در این راه از تمام ابزار لازم در چارچوب قوانین بین المللی استفاده خواهیم کرد. .. و به نقش کلیدی سازمان ملل و کشورهای منطقه و جهان تاکید می‌نماییم.»
سران نشست وین در حالی از ” آغاز روند سیاسی معنی‌دار میان تمام جریان‌های سیاسی شده‌اند که همین اکنون مخالفین سیاسی و نظامی طالبان که این گروه را دشمن مشترک می‌دانند در مواردی بسیار کلانی با هم مشکلات استراتژیک دارند.
حتی احمد مسعود پسر احمدشاه مسعود در تشکیل جبهه مقاومت به دو کاکایش اعتمادی چندانی ندارد.
از سوی دیگر، یک جمع دیگر “کهنه سربازان مقاومت” در استانبول لنگر انداخته اند. محمد محقق، عبدالرشید دوستم، عطامحمد نور و دیگران که آنها از مجرا و دوربین خودشان به قضایای افغانستان نگاه می‌کنند.
آنها (شورای عالی مقاومت افغانستان) در اوج گرمی نشست وین اعلامیه‌ای را خطاب به سران نشست شانگهای صادر کردند و از آنها خواستند که دولت طالبان را به رسمیت نشناسند.
هرچند هیچ توجه‌ی معطوف به این اعلامیه نشد ولی نفس این حرکت صرفا برای خط خطی کردن صورت نشست وین بود که بی‌تاثیر بود.
این نشان می‌دهد بند ” آغاز روند سیاسی معنی‌دار” بی‌معنی و محکوم به شکست است. تجربه نشان داده‌است در افغانستان جریان‌ها و ائتلاف‌های سیاسی هیچ وقت روی ریل منافع ملی حرکت نکرده‌اند و به همین خاطر عمرشان بسیار کوتاه بوده‌است.
مسعود؛ دو تیر بی‌هدف
احمد مسعود که از دانه درشت‌های این نشست محسوب می‌شود و این اولین حضور او در یک جمع نسبتا کلان سیاسی است نیز متناقض، دو پهلو و غیر متمرکز صحبت کرد.
مسعود، رهبر «جبهه مقاومت ملی» که به رویارویی مسلحانه با طالبان رو آورده است، تاکید کرد که امیدوار به یک «راه حل سیاسی» در افغانستان است.
آقای مسعود گفت: «ما حکومتی نیاز داریم که مشروع باشد و بنا به روندی مشروع سرکار بیاید و به مردم اجازه داده شود که در مورد آینده کشور خود تصمیم بگیرند، این تمام چیزی است که من می‌خواهم.»
مسعود در حالی از راه‌حل سیاسی صحبت کرده‌است که در چند روز اخیر، درگیری‌های شدیدی در پنجشیر رخ داده‌است. او در پیام صوتی که پنج شنبه منتشر شد، گفت که کشته شدن فرماندهان این جبهه «عزم ما را محکمتر، اراده ما را محکمتر، باور و راه ما را روشن‌تر می‌سازد.»
باابن حال، او با پیام جنگ به این نشست شرکت کرد ولی خروجی این نشست برای تمام این اشتراک کنندگان بی‌مزه و تکراری بود.
تردیدی نیست که صلح، بخشی محوری و اساسی از دیپلماسی در دنیای امروز است؛ دنیایی که در آن زورگویی جای چندانی ندارد و قدرتمندترین دولت‌ها نیز نمی‌توانند با تکیه بر قوه قهریه و نیروی نظامی صرف، منافع خود را تأمین و تضمین کنند.
عصر ما عصر دیپلماسی و دیالوگ دیپلماتیک در چارچوب عرف بین‌الملل و موازین مورد قبول جهانی برای رسیدن به مطالبات و منافع کلان و کلی است. به همین جهت است که امروزه مذاکرات صلح در قالب راهبردی عملیاتی و قابل اجرا در سطوح مختلف و به مثابه قدرت نرم دولت‌ها طراحی و تدوین می‌شود و صد البته که مبتنی بر پشتوانه‌های نیرومند قدرت سخت نظامی و اقتدار مردمی است.
ولی چهره‌های حاضر در نشست وین نه مردمی هستند و نه مقبولیت و محبوبیت اجتماعی دارند.
در این میان تنها برنامه‌ای که در نشست وین با موفقیت انجام شد، اما هیچ دستاوردی برای شکل دهی گفتمان و آشتی در افغانستان نداشته، صدور بیانیه‌ی رسانه‌ای بود.
بنا بر آنچه گفته شد، نشست وین از آن جهت که بدون حضور نمایندگان طالبان و دیگر رهبران سیاسی برگزار شد، گفتگوی هیچ‌کس با هیچ‌کس است.
