یک مطالعه پیشگامانه از دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد که ویتامین دی ممکن است نقش مهمی در کاهش سرعت پیری سلولی ایفا کند. این پژوهش، که در یکی از مجلات معتبر علمی منتشر شده، بر ارتباط بین مصرف ویتامین دی و حفظ طول تلومرها تمرکز دارد—ساختارهایی در انتهای کروموزوم‌ها که به عنوان محافظ اطلاعات ژنتیکی عمل می‌کنند و کوتاه شدن آن‌ها با پیری و بیماری‌های مرتبط با سن مرتبط است.
جزئیات پژوهش: کند شدن پیری با ویتامین دی
به گزارش کابل۲۴ به نقل از واشینگتن پست، این مطالعه بخشی از پروژه بزرگ VITAL است که طی پنج سال گذشته با نظارت دانشگاه هاروارد انجام شده و بیش از ۲۵٬۸۰۰ نفر (زنان بالای ۵۵ سال و مردان بالای ۵۰ سال) را در بر گرفته است. شرکت‌کنندگان به‌صورت تصادفی روزانه ۲٬۰۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین دی ۳، یک گرم اسید چرب امگا ۳، یا دارونما دریافت کردند.
هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر این مکمل‌ها بر پیشگیری از سرطان و بیماری‌های قلبی‌عروقی بود، اما یافته‌های جدید آن به‌طور خاص بر پیری سلولی متمرکز شده‌اند.
تلومرها، که به کلاهک‌های محافظتی در انتهای کروموزوم‌ها تشبیه می‌شوند، با هر تقسیم سلولی کوتاه‌تر می‌شوند. این کوتاه شدن با پیری، بیماری‌های قلبی‌عروقی، دیابت نوع ۲، عفونت‌ها و حتی سرطان مرتبط است. پژوهشگران دریافتند که مصرف ویتامین دی ممکن است با کاهش التهاب مزمن—یکی از عوامل کلیدی در پیری و بیماری‌های مرتبط—روند کوتاه شدن تلومرها را کندتر کند.
چرا این مطالعه مهم است؟
برخلاف تحقیقات قبلی که عمدتاً مشاهده‌ای بودند و نمی‌توانستند رابطه علت و معلولی را ثابت کنند، این مطالعه به‌صورت تصادفی، دو سویه کور و با دارونما طراحی شده است—استاندارد طلایی در تحقیقات بالینی. این روش اطمینان می‌دهد که نتایج به عوامل خارجی مانند رژیم غذایی، سن یا سطح فعالیت بدنی وابسته نیست و تأثیر واقعی ویتامین دی را منعکس می‌کند.
دکتر جوآن منسون، یکی از نویسندگان اصلی مطالعه، می‌گوید: «این یافته‌ها بسیار امیدوارکننده هستند، اما هنوز نمی‌توانیم آن‌ها را به‌عنوان توصیه‌ای عمومی برای مصرف مکمل‌های ویتامین دی در نظر بگیریم. ما به مطالعات بیشتری نیاز داریم تا این نتایج را تأیید کنیم.» او تأکید می‌کند که ویتامین دی به‌تنهایی نمی‌تواند راه‌حلی جادویی برای پیشگیری از پیری یا بیماری‌های مزمن باشد.
نقش ویتامین دی در سلامت
ویتامین دی، که اغلب از طریق نور خورشید، رژیم غذایی (مانند ماهی‌های چرب، زرده تخم‌مرغ و محصولات غنی‌شده) یا مکمل‌ها تأمین می‌شود، در سلامت استخوان‌ها، سیستم ایمنی و کاهش التهاب نقش دارد. التهاب مزمن یکی از عوامل اصلی در بیماری‌های خودایمنی، سرطان و کوتاه شدن تلومرها است. این مطالعه نشان می‌دهد که ویتامین دی ممکن است با کاهش التهاب، به‌طور غیرمستقیم به حفظ طول تلومرها و در نتیجه کاهش سرعت پیری سلولی کمک کند.
با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که مصرف بیش از حد مکمل‌های ویتامین دی بدون نظارت پزشکی می‌تواند خطراتی مانند مسمومیت یا عدم تعادل مواد مغذی را به همراه داشته باشد. بسیاری از افراد از طریق رژیم غذایی متعادل و قرار گرفتن در معرض نور خورشید به میزان کافی ویتامین دی دریافت می‌کنند.
توصیه‌های عملی: سبک زندگی در اولویت
دکتر منسون و سایر محققان تأکید دارند که مکمل‌ها هرگز نمی‌توانند جایگزین یک سبک زندگی سالم شوند. رژیم غذایی متعادل غنی از میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین‌های باکیفیت و چربی‌های سالم، همراه با فعالیت بدنی منظم، همچنان بهترین راه برای حفظ سلامت سلولی و کاهش سرعت پیری است.
برای گروه‌های خاصی که در معرض کمبود ویتامین دی یا التهاب مزمن هستند—مانند افراد مسن، کسانی که کمتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند یا بیماران با شرایط التهابی—مصرف هدفمند مکمل‌ها تحت نظر پزشک ممکن است مفید باشد.
گام بعدی: تحقیقات بیشتر
اگرچه این مطالعه شواهد قوی‌ای ارائه کرده است، اما پژوهشگران خواستار تحقیقات گسترده‌تر برای تأیید این یافته‌ها هستند. آن‌ها امیدوارند که با مطالعات آینده بتوانند دوز بهینه، مدت زمان مصرف و گروه‌های هدف خاص برای استفاده از ویتامین دی در پیشگیری از پیری را مشخص کنند.
این پژوهش هاروارد دریچه‌ای جدید به سوی درک نقش ویتامین دی در کاهش سرعت پیری سلولی باز کرده است. با این حال، تا زمانی که نتایج بیشتری تأیید نشوند، بهترین رویکرد برای حفظ جوانی و سلامت، تمرکز بر سبک زندگی سالم است: رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم، خواب کافی و مدیریت استرس. اگر قصد دارید مکمل ویتامین دی مصرف کنید، حتماً با پزشک مشورت کنید تا از ایمنی و ضرورت آن مطمئن شوید.
نکته: برای اطلاعات بیشتر در مورد این مطالعه، می‌توانید به نشریات علمی معتبر یا وب‌سایت دانشگاه هاروارد مراجعه کنید.
