حماس جنگ اکتبر 1973 را تکرار کرد درست در پنجاهمین سالگرد آن. جنگی که دستکم در مراحل اولیە به شکست اسرائیل از ارتش های سوریه و مصر انجامید. ماحصل عملیات حماس هم تا کنون یک رسوایی بزرگ اطلاعاتی و نظامی برای اسرائیل بوده است.
کابل۲۴: چرا اسرائیل که به اشراف بالای اطلاعاتی و توان رزمی باورنکردنی شهره است، تا این حد غافلگیر شد؟
یحتمل بخاطر داشتن رهبری فاسد و پرمناقشه که جامعه را دوشقه کرده و بخاطر اقداماتش جهت نقض استقلال دستگاه قضایی روابطی متشنج با ارتش و سازمان های امنیتی دارد.
۲_ آیا حماس راسا دست به این حمله زده است؟
طراحی عملیاتی با این میزان از دقت و پیچیدگی به تنهایی از سازمانی کوچک و تحت محاصره بر نمی آید. احتمالا پای یک دولت خارجی در میان است. اگر این فرض درست باشد، هیچ دولتی جز ایران مبادرت به این ریسک بزرگ مقیاس نمی‌کند.
ایران در پی بازتعریف اولویت های راهبردی و امنیتی خود در منطقه و کند کردن یا توقف پروژه ی عادی سازی روابط با اسرائیل است.
برقراری روابط رسمی میان اسرائیل و عربستان به معنای محاصرەی ایران و انزوای فزایندەی آن در خاورمیانه است.
چرا که اگر ایستگاه روند عادی سازی به ریاض برسد، به راحتی چند کشور دیگر را هم در می نوردد.
۳_ حماس چه می خواهد؟
اهداف حماس لزوما با جمهوری اسلامی یکسان نیست. گرچه در مقابله با صلح اسرائیل و عربستان با جمهوری اسلامی انگیزه های مشترکی دارد، اما در عمل گرایی و داشتن دیدگاه های مستقل به وضوح با سازمان های کاملا مطیع ایران نظیر جهاد اسلامی و حزب الله متفاوت است.
رهبری حماس در درجەی اول به دنبال یادآوری مسالەی فراموش شدەی فلسطین است. مسالەی فلسطین در سایەی جنگ سرد ایران و کشورهای عرب اولویت سابق خود را از دست داده و دولت خودگردان و رهبری فلسطینی ها در رام الله تحت فشاری بی سابقه است.
حماس با آگاهی از این امر خود را در مقام رهبری اصلی فلسطینیان باالا می کشد و موانع جدی هم پای بن سلمان و نتانیاهو و بایدن می گذارد.
درست مانند سادات که در بن بست نظامی و سیاسی جنگ شش روزه گرفتار شده بود، حماس هم با کسب یک پیروزی در صدد خروج از تنگناست.
راهبرد حماس در حقیقت همان راهبرد سادات است: جنگ، جنگ، تا یک پیروزی!
ارمغان پیروزی ابتدایی مصری ها در عبور از کانال سوئز با وجود شکست نهایی آنان، آغاز مذاکرات صلح و خروج اسرائیل از شبه جزیرەی سینا بود. نتیجەی جنگ کنونی هنوز مشخص نیست.
اما انتظار می رود به تحولات سیاسی عمدەای بینجامد.
آغاز دور جدیدی از گفتگوهای صلح و نرمش اسرائیل در پرونده هایی چون بیت المقدس و شهرک های کرانەی باختری و در نهایت تشکیل دولت فلسطین می تواند از پیامدهای احتمالی آن باشد.
۵_ چه خواهد شد؟
در ساعات آینده شاهد ضد حملەی اسرائیل از طریق حملات هوایی به غزه خواهیم بود. احتمال هجوم زمینی هنوز دور از ذهن است.
ترور هدفمند رهبران حماس هم با وجود دهها اسیر اسرائیلی در دست آن بدون چالش نخواهد بود.
در هر صورت حتما طی روزها یا هفته های آتی با میانجیگری مصری ها آتش بس برقرار خواهد شد.
اگر رزمندگان حماس موفق شده باشند تمام اسرا را به داخل غزه منتقل کرده باشند، کیفیت پایان جنگ و مذاکرات آتش بس تحت تاثیر قرار می گیرد.
در صحنەی سیاسی موقعیت نتانیاهو تضعیف شده و چه بسا در ماه های آتی سقوط کند.
این جنگ نقطەی عطفی در تاریخ اسرائیل است و موجب تغییر دیدگاه ها در سطحی کلان می شود.
همان گونه که جنک اکتبر محیط استراتژیک خاورمیانه را دگرگون کرد، نفوذ زمینی حماس به سرزمین های 1948 و شکست اطلاعاتی بی سابقه ی اسرائیل هم چنین پیامدی خواهد داشت.
صلاح‌الدین خدیو
