در پی برایند نشست اخیر علما و بزرگان قومی تحت امر طالبان و نیز با توجه به محتوای تند و تنش آلود سخنان منسوب به ملا هبت الله آخوندزاده در همان نشست، اکنون توپ در زمین جامعه بین المللی است؛ زیرا طالبان نشان دادند که اراده ای برای تغییر ندارند و پاسخ شان به مطالبات و انتظارات جامعه جهانی و قدرت های بزرگ، منفی است.
کابل۲۴: روزنامه اکسپرس تریبیون پاکستان به نقل از یک مقام دولتی این کشور نوشته که طالبان به دلیل نقض تعهدات بین‌المللی به ویژه آموزش دختران، فرصت به رسمیت شناخته شدن را از دست داده اند.
این روزنامه روز دوشنبه (13 سرطان) در مطلبی نوشته است که در ماه مارچ، 10 – 12 کشور از جمله پاکستان در آستانه به رسميت شناختن طالبان بودند؛ اما پس از عدول طالبان از تعهدات خود مبنی بر بازگشایی مکاتب دخترانه، این کشورها از تصمیم خود صرف نظر کردند.
یک مقام پاکستانی تاکید کرده که طالبان افغان تنها به خاطر این “فرصت از دست رفته” سرزنش می‌شوند.
این روزنامه افزوده که در ماه جون، آنالنا بئربوک؛ وزیر خارجه آلمان در جریان سفر به اسلام آباد گفت که طالبان رنج و گرسنگی باورنکردی برای افغانستان به بار آورده اند و این کشور جنگ زده را در مسیر اشتباه و “سقوط کامل” سوق می دهند.
دیدگاه صریح وزیر خارجه آلمان، تنها یک نمونه از موضع قدرت های جهانی درباره حاکمیت طالبان در افغانستان و امکان تعامل یا تقابل با آن است. کشورهای دیگر نیز مواضع کمابیش مشابهی دارند. از جمله امریکا که همچنان حاضر نیست میلیاردها دالر پول افغانستان را در اختیار طالبان قرار دهد و رهبران طالبان به صراحت اذعان کرده اند که بحران اقتصادی جاری در کشور، ناشی از تحریم های امریکا است.
با این حال، در کابل هیچ اتفاق قابل انتظاری برای پایان دادن به تحریم و انزوا رخ نمی دهد. رهبران طالبان همچنان با سرسختی در برابر جهان موضع می گیرند.
سخنرانی اخیر منسوب به ملا هبت الله آخوندزاده؛ رهبر مذهبی طالبان در جرگه علما همه امیدها در این زمینه را به یأس بدل کرد؛ زیرا او گفت که هرگز امکان آشتی و سازش میان اسلام و کفر وجود ندارد و به تعبیر او حتی اگر آنها هدف بمب اتمی هم قرار بگیرند از دیگران دستور نمی گیرند و به دستور خارجی ها عمل نمی کنند.
صرف نظر از اینکه آیا اکنون پاکستان به مثابه یک کشور خارجی، چقدر در تعیین سیاست های رهبران طالبان نقش دارد یا ندارد، این واقعیت که حتی پاکستان هم حاضر نیست به طور رسمی دولت کابل را به رسمیت بشناسد، دورنمای روابط طالبان با جهان را همچنان تار و تیره نشان می دهد.
انتظار می رفت در نشست اخیر علما و بزرگان قومی که به دستور طالبان برگزار شده بود، تصمیمات و فیصله هایی صورت بگیرد که راه را برای تعامل سازنده دولت طالبان با جامعه جهانی باز کند؛ اما این نشست، چیزی جز یک تلاش ناکام و نخ‌نما شده برای تبلیغ «مشروعیت داخلی» برساخته و بی بنیاد نبود.
این در حالی بود که حداقل انتظاری که از این نشست می رفت، تصمیم به بازگشایی مکاتب دخترانه بود تا سرنوشت صدها هزار دختر دانش آموز از ابهام و تاریکی نجات یابد و از جانب دیگر، کشورهای جهان گام های اولیه برای به رسمیت شناختن دولت طالبان را بردارند.
به نظر می رسد که در پی برایند نشست اخیر علما و بزرگان قومی تحت امر طالبان و نیز با توجه به محتوای تند و تنش آلود سخنان منسوب به ملا هبت الله آخوندزاده در همان نشست، اکنون توپ در زمین جامعه بین المللی است؛ زیرا طالبان نشان دادند که اراده ای برای تغییر ندارند و پاسخ شان به مطالبات و انتظارات جامعه جهانی و قدرت های بزرگ، منفی است.
بر این اساس، جهان باید درباره تعامل یا تقابل با طالبان تصمیم بگیرد؛ اینکه آیا بدون توجه به مطالبات خود از طالبان به ویژه در زمینه تشکیل دولت فراگیر، تامین حقوق و آزادی اقلیت های قومی و مذهبی، کار، آموزش و آزادی زنان و دختران و مهم تر از همه قطع ارتباط با گروه های تروریستی فراملیتی، راه تعامل یکجانبه را در پیش می گیرد و از موضع کنونی خود، عدول می کند، یا نه این مطالبات و پیش شرط ها را خط سرخ خود می داند و در صورتی که طالبان نرمش و سازش نشان ندهند، گزینه های دیگر را فعال خواهد کرد.
با توجه به این ارزیابی، نشست اخیر علما، بزرگان قومی و رهبران طالبان در کابل، پاسخی آشکار به جامعه جهانی بود و به بسیاری از ابهامات در زمینه احتمال تغییر طالبان، صریحا جواب منفی داد؛ بنابراین، جهان باید به زودی در این باره تصمیم بگیرد و به بلاتکلیفی و موقعیت مرزی و معلق حاکم بر روابط طالبان و جامعه جهانی، یکبار برای همیشه پایان دهد.
محمدرضا امینی
