پس از تظاهرات معترضان دونالد ترامپ به اعزام نیروهای اداره مهاجرت و گمرک و گارد ملی امریکا به شیکاگو، ترامپ با یک پست جنجالی فضای سیاسی امریکا را به چالش گرفته است. او در شبکه اجتماعی خود نوشت:
کابل ۲۴: «شیکاگو بهزودی خواهد فهمید چرا این وزارت دفاع را وزارت جنگ مینامند. من عاشق بوی اخراج(پناهجویان) در صبح هستم.»
پوستری که ترامپ ضمیمه پیام خود کردهاست یادآور پوستر فیلم «اینک آخرالزمان» است و روی آن نوشته است « اینک شیپوکالیپس» (ترکیب دو واژه انگلیسی شیکاگو و آخر زمان) .
این مطلب بهسرعت موجی از واکنشها را در ایلینوی برانگیخت. فرماندار ایالت، جی. بی. پریتزکر، ترامپ را «دیکتاتورنما» نامید و هشدار داد که رئیسجمهور نمیتواند علیه مردم خود زبان جنگی به کار ببرد.
شهردار شیکاگو نیز دستور داد پلیس با نیروهای فدرال همکاری نکند. گروههای مدنی و انجمنهای مهاجران به خیابان آمدند و جشنها و رژههای سنتی به اعتراض سیاسی بدل شده است.
پرسشی که اینجا میتوان طرح کرد آن است که رئیسجمهور آمریکا تا چه اندازه میتواند ارتش را وارد امور داخلی ایالتها کند؟ قانون «پاسه کومیتاتوس» مصوب ۱۸۷۸ صریحاً دخالت ارتش فدرال در امور انتظامی داخلی را ممنوع کردهاست.
تنها استثنا، «قانون شورش» مصوب ۱۸۰۷ است که در شرایط بحرانی به رئیسجمهور اجازه میدهد حتی بدون موافقت فرماندار، نیروهای فدرال را وارد میدان کند. استفاده از این قانون در تاریخ امریکا بسیار محدود و همواره بحثبرانگیز بوده است بنابراین آنچه ترامپ مطرح کرده، بیش از آنکه یک اقدام حقوقی واقعی باشد، بیشتر نمایش قدرت و فشار سیاسی بر شهری دموکراتنشین تلقی میشود.
در همین حال، ترامپ چندی پیش نیز دستور داده است که نام «وزارت دفاع» به «وزارت جنگ» تغییر یابد. چنین تغییری از نظر حقوقی بدون مصوبه کنگره امکانپذیر نیست و بیشتر بار نمادین دارد. با این همه، پیام سیاسی آن آشکار است: تأکید بر بازگشت به زبان جنگ، حتی در مواجهه با مسائل داخلی.
این اتفاق را نمیتوان جدا از تحولات فرهنگی و فضای عمومی آمریکا دید زیرا سال گذشته شبکه «پریمویدئو» سریالی با عنوان Civil War پخش کرد که در آن، ایالات متحده به صحنه جنگ داخلی جدیدی بدل میشود.
استقبال گسترده از این سریال نشان داد که ترس از شکافهای عمیق و امکان درگیری داخلی در ذهن مردم و نخبگان فرهنگی امریکا حضوری پررنگ دارد در نتیجه حالا وقتی رئیسجمهور ایالات متحده با زبان «وزارت جنگ» با یک شهر داخلی سخن میگوید، فاصله میان تخیل سینمایی و واقعیت سیاسی در ذهن شهروندان کم شده است.
بیشتر تحلیلگران بر این مساله همداستانند که این رخداد نشانه تغییری بیسابقه در ریاستجمهوری آمریکاست زیرا حالا رئیسجمهور نه تنها در برابر دشمنان خارجی، بلکه در برابر شهروندان خود نیز از زبان جنگی استفاده میکند.
چنین تحولی، بنیانهای جمهوری امریکا ـ که بر تفکیک قدرت و خودمختاری ایالتها استوار است ـ را به چالش میکشد.
شیکاگو امروز به میدان آزمون بدل شده است: آزمونی برای نهادهای قانونی امریکا و برای توان دموکراسی این کشور در مهار تمایل روزافزون به استفاده از زبان جنگ در سیاست داخلی پرسش اصلی اما این است که امریکای ترامپ تا چه زمانی میتواند مرز میان سیاست و جنگ را نگه دارد، پیش از آنکه کابوسهایی که دستمایه سریالهای تلویزیونی قرار گرفتهاند در واقعیت نیز به کابوسی در جامعه امریکا بدل شوند؟
