پس از بستهشدن کامل گذرگاههای مرزی چمن و تورخم از ۲۰ میزان (۱۲ اکتبر) بهدلیل تنشهای سیاسی میان اسلامآباد و کابل، تجارت دوجانبه تقریباً به صفر رسیده و اقتصاد پاکستان، بهویژه در بخشهای شمالی، با بحران بیسابقهای روبهرو شدهاست.
کابل ۲۴: مهمترین ضربه به صنعت سمنت وارد شده؛ افغانستان حدود ۷ درصد کل صادرات سمنت پاکستان را تشکیل میداد. شرکتهای بزرگ مانند چرات سمنت، فوجی سمنت و میپل لیف سمنت با افت شدید فروش و توقف کامل صادرات مواجه شدهاند.
همزمان، توقف واردات زغالسنگ افغانستان که ارزانترین و نزدیکترین منبع انرژی برای کارخانههای خیبرپختونخوا و پنجاب شمالی بود، قیمت زغال داخلی را از ۳۰–۳۲ هزار به ۴۲–۴۵ هزار روپیه در هر تُن رساندهاست.
کارخانهها ناچار به واردات گرانقیمت از آفریقای جنوبی، اندونزی و موزمبیک شدهاند که هزینه تولید سمنت را تا ۲۰ درصد افزایش دادهاست.
صنعت دارو نیز در وضعیت بحرانی قرار دارد؛ صادرات رسمی دارو به افغانستان سالانه ۱۸۷ میلیون دالر بود، اما حجم قاچاق سه برابر این رقم تخمین زده میشود.
اکنون میلیونها دالر محموله دارویی در کارخانهها متوقف مانده و برخی داروهای خاص که فقط برای بازار افغانستان تولید میشدند، در پاکستان مصرفی ندارند.
صادرکنندگان میوه و سبزیجات نیز متحمل ضررهای جبرانناپذیری شدهاند؛ سالانه ۱۵۰ میلیون دالر میوه و سبزی فاسدشدنی از مسیر افغانستان به آسیای میانه ترانزیت میشد که اکنون یا در بازار داخلی با قیمت پایین فروخته شده یا کاملاً از بین رفتهاست.
در مقابل، پاکستان مجبور به واردات انار، انگور و سیب از ایران شده و قیمت این محصولات در بازار داخلی دو برابر شدهاست.اتاق مشترک تجارت افغانستان–پاکستان اعلام کرده حدود ۷۰۰–۷۵۰ کانتینر در چمن، ۳۵۰–۴۰۰ کانتینر در تورخم و بیش از ۹۰۰۰ کانتینر در بنادر کراچی و قاسم در انتظار ترخیص برای افغانستان و آسیای میانه متوقف هستند.
صادرات روغن نباتی (۶–۸ هزار تُن در ماه) و بسیاری از کالاهای دیگر نیز کاملاً متوقف شدهاست.
کارشناسان پاکستانی هشدار میدهند که ادامه این بنبست نهتنها میلیاردها روپیه به اقتصاد پاکستان زیان میرساند، بلکه ممکن است بازار افغانستان را برای همیشه به رقبای منطقهای مانند ایران، روسیه و کشورهای آسیای میانه واگذار کند. در همین حال، هزاران راننده لاری در دو سوی مرز با کمبود غذا، سوخت و سرپناه روبهرو هستند.
