حملات محدود و متقابل ایران و پاکستان در عمق 50 کیلومتری خاک یکدیگر، درست مانند تصادف دو رانندەی مجرب در مسیری همیشگی بود.
از آن نوع تصادف‌هایی که به صورت سهوی هر از گاهی پیش می‌آید و با تعیین مقصر و پرداخت یا بخشش خسارت، خاتمه می‌یابد. در تصادف فرضی پیشگفته، مقصر البته ایران بود.
چند هفته پس از حملات اسرائیل و ترورهای هدفمند علیه فرماندهان سرآمد ” محور مقاومت” در سوریه و لبنان، ایران به یک نمایش قدرت نیاز داشت: قبل از هر چیز برای اقناع افکار عمومی و مصرف داخلی در آستانەی انتخابات و همزمان با بمباران یمن توسط امریکا و بریتانیا.
اربیل و ادلب آسان‌ترین و کم هزینه‌ترین اهداف ممکن بودند. اولی پایتخت بدون دفاع هوایی اقلیم کردستان و دومی پایگاه اصلی مخالفان بشار اسد که به تناوب توسط روسیه، سوریه و بعضا امریکا هدف قرار می‌گیرد.
بازتاب رسانەای نە چندان مطلوب این حملات، نیاز به یک جرح و تعدیل رسانەای را ضروری کرد.
انعکاس حمله به پایگاه گروه جیش العدل در خبرگزاری رسمی کشور، محصول این توازن بخشی بود: ایرانی قدرتی نادیدە گرفتنی نیست و همزمان می تواند به سه کشور سوریه، عراق و پاکستان حمله کند.
تصادف موصوف هم دقیقا همین جا صورت گرفت: پاکستان کردستان بی دفاع و سوریەی فاقد حاکمیت نبود!
ایرنا به سرعت متوجه خبط رسانەای‌اش شد، ولی کار از کار گذشته بود. دولت پاکستان بدون هیچ دل چرکینی گذشته از ایران در انظار عمومی تحقیر شده و جبران مافات ضروری می‌نمود.
در حالی که احتمالا در سال‌های اخیر ایران با چراغ خاموش و با اطلاع اسلام آباد، عملیات هایی از این دست در مناطق مرزی پاکستان انجام داده، رسانەای کردن آن دولت‌مردان این کشور را در موقعیت دشواری قرار داد.
بویژه از حیث جریحه دار شدن غرور ملی و نگاه رقیب دیرینەشان، هند کە بازدارندگی و موازنه سازی با آن، مسالەای حیثیتی به شمار می رود.
نگاه استراتژی امنیتی و دفاعی پاکستان همیشه به سمت شرق است. تمرکز رویکرد امنیتی ایران هم عمدتا بر مرزهای غربی است.
این جهت گیری های متفاوت باعث می‌شود که ایران و پاکستان در محیط استراتژیک منطقه، کمتر اصطکاک منافع داشته باشند. این مساله در کنار پیشینه و تجارب تاریخی باعث شده دو کشور دارای روابطی نزدیک و بدون انقطاع در هر
دو دورەی پهلوی و جمهوری اسلامی باشند.
پاکستان در مرکز آسیا در حال یک بازی موش و گربه با هند است و هند هم یک رقابت دائمی سگ و گربه با چین دارد. حتی نگاه استعماری اسلام آباد به افغانستان هم تابعی از ملاحظات امنیتی و سیاسی رقابت با هند و استعارەی پیشگفته به شمار می‌رود.
ایران نیز دستکم از پانصد سال قبل در مرزهای غربی در حال هم آوردی و رقابت با امپراتوری عثمانی و جانشینان آن است.
با حذف عراق صدام بە مثابەی اصلی ترین رقیب آن از گردونەی بازی، بازی تمام نشد. بلکه تهران از دروازەی عراق وارد ” مشرق عربی” شد و کلاهش با بازیگرانی نظیر اسرائیل و عربستان در هم گیر کرد.
با این اوصاف نباید انتظار پسرفت یا تحولی معنادار در روابط به صورت سنتی دوستانه ایران و پاکستان را داشت.
این تنش، کنترل شده و محدود مانده و به نظر می‌رسد رضایت طرف پاکستانی با حملەی متقابل دیشب فراهم شده باشد.
ایران با تاکید بر اینکه هیچ تبعەی ایرانی کشته نشده، در صدد کاستن از تبعات حملەی پاکستان است. پاکستان هم با تاکید بر احترام به تمامیت ارضی ایران و همکاری مشترک در آینده بر سر موضوعات امنیتی می‌گوید که سوء تفاهم رفع شده است.
صلاح الدین خدیو
