اولژاس بکتنوف، نخست‌وزیر قزاقستان، در حاشیه نشست بین‌المللی آستانه اعلام کرد که این کشور به زودی خانه تجارت خود را در شهر کابل افتتاح خواهد کرد تا روابط اقتصادی و تجاری با افغانستان را به سطح جدیدی ارتقا دهد.
این ابتکار بخشی از استراتژی کلان قزاقستان برای گسترش همکاری‌های اقتصادی با افغانستان، تنوع‌بخشی به صادرات، و تقویت جایگاه خود به‌عنوان یکی از شرکای کلیدی تجاری این کشور است.
به گزارش خبرگزاری کابل ۲۴، بکتنوف در دیدار با نورالدین عزیزی، سرپرست وزارت صنعت و تجارت امارت اسلامی افغانستان، بر اهمیت توسعه روابط دوجانبه در حوزه‌های مختلف از جمله حمل‌ونقل، لجستیک، کشاورزی، فناوری اطلاعات، مراقبت‌های بهداشتی، و آموزش تأکید کرد. این دیدار که در فضایی سازنده برگزار شد، فرصت مناسبی برای تبادل نظر در مورد پروژه‌های مشترک و چشم‌اندازهای همکاری‌های آینده فراهم آورد.
وضعیت کنونی تجارت دوجانبه و چشم‌اندازهای آینده
بر اساس آمار اعلام‌شده، حجم تجارت دوجانبه میان قزاقستان و افغانستان در سال ۲۰۲۴ به ۵۴۵.۲ میلیون دالر رسیده است که از این میزان، ۵۲۷ میلیون دلار به صادرات قزاقستان اختصاص دارد.
محصولات کشاورزی، به‌ویژه غلات و آرد، بخش عمده این صادرات را تشکیل می‌دهند و قزاقستان را به یکی از تأمین‌کنندگان اصلی مواد غذایی برای بازار افعانستان تبدیل کرده‌است.
با این حال، نخست‌وزیر قزاقستان اعلام کرد که این کشور برنامه‌هایی برای گسترش صادرات محصولات دامی، فرآورده‌های غذایی فرآوری‌شده، و حتی ماشین‌آلات کشاورزی به افغانستان در نظر دارد.
افتتاح خانه تجارت قزاقستان در کابل به‌عنوان یک مرکز هماهنگی و معرفی محصولات این کشور، می‌تواند نقش مهمی در تحقق هدف اعلام‌شده توسط رئیس‌جمهور قزاقستان، قاسم جومارت توکایف، برای افزایش حجم تجارت دوجانبه به بیش از ۳ میلیارد دالر ایفا کند.
این خانه تجارت نه‌تنها بستری برای نمایش محصولات قزاقستانی خواهد بود، بلکه فضایی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های افغانستان، تبادل فناوری، و تقویت ارتباطات تجاری بین تجار دو کشور فراهم خواهد کرد.
پروژه‌های زیرساختی و نقش استراتژیک خط آهن تورغندی-هرات
یکی از محورهای کلیدی گفت‌وگوهای دو طرف، توسعه خط آهن تورغندی-هرات بود که به‌عنوان بخشی از کریدور حمل‌ونقل شمال-جنوب، پتانسیل بالایی برای تحول در روابط تجاری منطقه‌ای دارد. این پروژه می‌تواند افغانستان را به شبکه‌های حمل‌ونقل آسیای مرکزی و فراتر از آن متصل کند و دسترسی این کشور به بازارهای جهانی را تسهیل نماید.
تکمیل این خط آهن نه‌تنها هزینه‌های لجستیکی را کاهش خواهد داد، بلکه به افزایش حجم تجارت و تقویت نقش افغانستان به‌عنوان یک پل ارتباطی بین آسیای مرکزی و جنوب آسیا کمک خواهد کرد.
کارشناسان معتقدند که توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل، به‌ویژه خطوط ریلی، می‌تواند به افغانستان کمک کند تا از موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود به‌عنوان دروازه‌ای برای تجارت منطقه‌ای بهره‌برداری کند. قزاقستان نیز با سرمایه‌گذاری در این پروژه، به دنبال تقویت جایگاه خود به‌عنوان یک هاب لجستیکی در منطقه است.
دیدگاه‌های دو طرف و فرصت‌های همکاری
نورالدین عزیزی، سرپرست وزارت صنعت و تجارت امارت اسلامی، قزاقستان را «شریکی تجاری قابل اعتماد» توصیف کرد و از علاقه‌مندی افغانستان به بهره‌گیری از فناوری‌های کشاورزی و اطلاعاتی قزاقستان خبر داد. وی تأکید کرد که امارت اسلامی از سرمایه‌گذاری‌های خارجی در بخش‌های کلیدی مانند کشاورزی، صنعت، و استخراج معادن استقبال می‌کند و آماده ارائه تسهیلات لازم برای توسعه تجارت دوجانبه است. عزیزی همچنین از حمایت دیپلماتیک قزاقستان از افغانستان در مجامع بین‌المللی قدردانی کرد و آن را گامی مثبت در راستای تقویت روابط دوجانبه دانست.
از سوی دیگر، بکتنوف بر نقش محوری قزاقستان به‌عنوان تأمین‌کننده مواد غذایی برای افغانستان تأکید کرد و افزود که این کشور آماده است تا همکاری‌های خود را در زمینه‌های آموزش، دیجیتالی‌سازی، و مراقبت‌های بهداشتی گسترش دهد. وی خانه تجارت قزاقستان در کابل را به‌عنوان یک پل ارتباطی برای معرفی ظرفیت‌های اقتصادی دو کشور و تشویق سرمایه‌گذاری‌های متقابل توصیف کرد.
اهمیت استراتژیک روابط برای منطقه
کارشناسان اقتصادی معتقدند که افتتاح خانه تجارت قزاقستان در کابل می‌تواند نقطه عطفی در روابط اقتصادی دو کشور باشد. افغانستان به دلیل موقعیت جغرافیایی خود و نزدیکی به بازارهای بزرگ جنوب آسیا، از جمله هند و پاکستان، برای قزاقستان از اهمیت استراتژیک برخوردار است.
از سوی دیگر، قزاقستان با زیرساخت‌های پیشرفته و منابع طبیعی غنی، می‌تواند نقش مهمی در تأمین نیازهای افغانستان در بخش‌های کشاورزی، انرژی، و فناوری ایفا کند.
علاوه بر این، بهبود نسبی امنیت در افغانستان پس از تحولات سیاسی اخیر، فرصت‌های جدیدی برای کشورهای آسیای مرکزی، به‌ویژه قزاقستان، ایجاد کرده‌است تا روابط دیپلماتیک و تجاری خود را با این کشور گسترش دهند. این همکاری‌ها نه‌تنها به نفع دو کشور، بلکه به تقویت ثبات اقتصادی و تجاری در کل منطقه کمک خواهد کرد.
چشم‌انداز و چالش‌های پیش رو
برای تحقق هدف افزایش تجارت به ۳ میلیارد دلار، دو کشور نیاز به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های لجستیکی، کاهش موانع گمرکی، و ایجاد توافق‌نامه‌های تجاری جدید دارند. همچنین، همکاری در زمینه‌هایی مانند تبادل فناوری، آموزش نیروی انسانی، و توسعه صنایع کوچک و متوسط می‌تواند به تقویت روابط اقتصادی کمک کند.
با این حال، چالش‌هایی مانند ناپایداری‌های سیاسی در منطقه، کمبود زیرساخت‌های مدرن در افغانستان، و مشکلات مربوط به تأمین مالی پروژه‌های بزرگ ممکن است موانعی در مسیر این همکاری‌ها ایجاد کنند. با وجود این، تعهد مقامات هر دو کشور به توسعه روابط و حمایت از ابتکارهایی مانند افتتاح خانه تجارت، نشان‌دهنده عزم جدی برای غلبه بر این چالش‌ها است.
افتتاح خانه تجارت قزاقستان در کابل و تمرکز بر پروژه‌های زیرساختی مانند خط آهن تورغندی-هرات، نشانه‌ای از عزم قزاقستان و افغانستان برای تبدیل شدن به شرکای استراتژیک در منطقه است.
این اقدامات می‌تواند به تحکیم روابط اقتصادی، افزایش تجارت دوجانبه، و ایجاد فرصت‌های جدید برای سرمایه‌گذاری و توسعه در هر دو کشور منجر شود. با توجه به پتانسیل‌های موجود، انتظار می‌رود که این همکاری‌ها نه‌تنها به نفع افغانستان و قزاقستان، بلکه به تقویت ثبات و رشد اقتصادی در کل منطقه آسیای مرکزی و جنوب آسیا کمک کند.
