عبدالعزیز کامل‌اف، نماینده ویژه رئیس‌جمهور ازبکستان در امور سیاست خارجی و معاون دبیر شورای امنیت این کشور، در گفت‌وگویی با یک رسانه ازبکستانی بر ضرورت گسترش همکاری‌ها با امارت اسلامی افغانستان تأکید کرد و خواستار مشارکت فعال این گروه در گفت‌وگوهای بین‌المللی شد.
او با اشاره به روابط تاریخی و فرهنگی عمیق میان دو ملت، اظهار داشت که همکاری با امارت اسلامی نباید به رسمیت شناختن رسمی آن‌ها وابسته باشد، بلکه این تعامل به دلیل نبود گزینه‌های بهتر و برای حمایت از مردم افغانستان ضروری است.
پیوندهای تاریخی و فرهنگی
کامل‌اف با اشاره به مشترکات تاریخی و تمدنی میان ازبکستان و افغانستان، گفت: «نیاکان بزرگ ما مانند ابوریحان بیرونی، علی‌شیر نوایی، کمال‌الدین بهزاد و ظهیرالدین بابر همگی با سرزمین افغانستان پیوند دارند و بسیاری از آن‌ها در این کشور دفن شده‌اند.»
او تأکید کرد که این روابط عمیق تاریخی و فرهنگی نباید نادیده گرفته شود و ازبکستان به‌عنوان همسایه‌ای نزدیک، وظیفه دارد در راستای تقویت روابط و حمایت از مردم افغانستان گام بردارد.
وی به نشانه‌ای از حسن نیت امارت اسلامی اشاره کرد و افزود: «امارت اسلامی ۱۶ لاری مرمر سفید را به‌صورت رایگان از ولایت هرات برای بازسازی مجموعه تاریخی امام بخاری به بندر حیرتان ارسال کرده است.» این اقدام به گفته کامل‌اف، نشان‌دهنده آمادگی امارت اسلامی برای همکاری‌های سازنده با کشورهای همسایه است.
گفت‌وگوی بین‌المللی
کامل‌اف با انتقاد از رویکرد یک‌جانبه جامعه جهانی نسبت به افغانستان، اظهار داشت: «گفت‌وگوهای کنونی درباره افغانستان یک‌طرفه است. برای معنادار شدن این گفت‌وگوها، باید به امارت اسلامی فرصت داده شود تا صدایشان شنیده شود و در محافل بین‌المللی حضور یابند.» او تأکید کرد که چه با مواضع امارت اسلامی موافق باشیم یا خیر، مشارکت آن‌ها در گفت‌وگوهای جهانی برای دستیابی به نتایج ملموس ضروری است.
وی به‌عنوان مثالی تاریخی به تجربه یاسر عرفات، رهبر فقید سازمان آزادی‌بخش فلسطین، اشاره کرد: «عرفات زمانی تروریست شماره یک جهان نامیده می‌شد، اما بعدها در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کرد، گفت‌وگو با اسرائیل را آغاز نمود و در نهایت جایزه صلح نوبل را دریافت کرد. این نشان می‌دهد که گفت‌وگو می‌تواند مسیرهای جدیدی برای حل منازعات باز کند.»
حمایت از مردم افغانستان به جای فشار
کامل‌اف با اشاره به تاریخ پرفراز و نشیب افغانستان، این کشور را ملتی قهرمان توصیف کرد که در برابر مداخلات خارجی، از جمله بریتانیا، اتحاد جماهیر شوروی و ناتو، مقاومت کرده است. او اظهار داشت: «مردمی که بیش از چهار دهه جنگ را تحمل کرده‌اند، به انتقاد و فشار نیاز ندارند، بلکه نیازمند حمایت حرفه‌ای و کمک برای بازسازی کشورشان هستند.»
وی با مقایسه وضعیت کنونی با دوره دولت اشرف غنی، افزود: «در زمان دولت قبلی، وضعیت بسیار وخیم بود. ۷۰ درصد بودجه از منابع خارجی تأمین می‌شد و تنها ۳۰ تا ۴۰ درصد خاک کشور تحت کنترل دولت بود.»
او تأکید کرد که ازبکستان با پیش‌بینی سناریوهای مختلف، از همان ابتدا گفت‌وگو با امارت اسلامی را آغاز کرد و این تصمیم درستی بود. کامل‌اف خاطرنشان کرد: «قدرت‌های بزرگ ابتدا ما را به دلیل گفت‌وگو با طالبان (امارت اسلامی) سرزنش کردند، اما حالا همان کشورها از ما می‌خواهند که تماس‌هایشان با امارت اسلامی را هماهنگ کنیم.»
پیشنهاد گفت‌وگو و آمادگی ازبکستان
کامل‌اف به پیشنهاد شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهور ازبکستان، برای گفت‌وگو میان امارت اسلامی و اپوزیسیون اشاره کرد و گفت که این پیشنهاد پذیرفته نشد، اما ازبکستان خود را برای سناریوهای دیگر آماده کرده بود.
او افزود: «ما از ابتدا با امارت اسلامی وارد گفت‌وگو شدیم و رهبران آن‌ها را به تاشکند دعوت کردیم. این اقدام به ما امکان داد تا روابط سازنده‌ای ایجاد کنیم و درک بهتری از وضعیت کنونی افغانستان داشته باشیم.»
تأکید بر بازسازی و حمایت از ملت افغانستان
کامل‌اف در پایان سخنان خود با تشبیه وضعیت افغانستان به یک فرد زخمی در تصادف، اظهار داشت: «وقتی کسی در تصادف زخمی می‌شود، برایش روان‌شناس می‌آوریم تا به او کمک کند. حالا صحبت از یک ملت کامل است که بیش از ۴۰ سال صلح ندیده است. ما باید با مردم افغانستان کار کنیم، از آن‌ها حمایت کنیم و به آن‌ها کمک کنیم تا کشورشان را بازسازی کنند.»
او تأکید کرد که ازبکستان متعهد به ادامه همکاری‌های اقتصادی، فرهنگی و زیرساختی با افغانستان است. پروژه‌هایی مانند بازسازی مجموعه امام بخاری و گسترش همکاری‌ها در حوزه‌های تجارت، ترانزیت و انرژی، بخشی از تلاش‌های ازبکستان برای حمایت از افغانستان در مسیر توسعه و ثبات است.
چشم‌انداز آینده
اظهارات کامل‌اف نشان‌دهنده رویکرد عمل‌گرایانه ازبکستان در قبال افغانستان و امارت اسلامی است. این کشور با تکیه بر روابط تاریخی و جغرافیایی خود با افغانستان، به دنبال ایفای نقش میانجی و حامی در منطقه است. تأکید بر گفت‌وگوی بین‌المللی و حمایت از بازسازی افغانستان می‌تواند به کاهش انزوای این کشور در صحنه جهانی کمک کند و زمینه را برای همکاری‌های منطقه‌ای گسترده‌تر فراهم سازد.
ازبکستان، به‌عنوان یکی از کشورهای کلیدی آسیای مرکزی، با این رویکرد نه‌تنها به دنبال تقویت روابط دوجانبه با افغانستان است، بلکه می‌خواهد الگویی برای تعامل سازنده سایر کشورها با امارت اسلامی ارائه دهد. انتظار می‌رود که این موضع‌گیری به بحث‌های بیشتری در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی منجر شود و راه را برای مشارکت فعال‌تر افغانستان در جامعه جهانی هموار کند.
