«”تیم کریسمن” مامور سابق “سازمان سیا” که تحلیلگر مسائل مرتبط با فضا و محیط ماورا جو است تاکید دارد که فضای بیرون از جو، مملو از انرژی و مواد اولیه ارزشمندی است که همین موضوع موجب ایجاد یک رقابت پنهان میان ابرقدرتها جهت دستیابی به منابع آنها و تقویت موقعیت قدرت خود در عرصه بین المللی شده است».
پایگاه خبری “آسیاتایمز” در گزارشی، به رقابتهای گسترده میان قدرتهای جهانی جهت تسلط بر مواد معدنی ارزشمند موجود در فضا (مخصوصا در کره ماه) پرداخته و در این میان، به طور خاص ضمن اشاره به عنصر “هلیوم-۳ ” (که به زعم بسیاری از کارشناسان، منبع اصلی انرژی در آینده جهان خواهد بود و میتواند بحران انرژی کره زمین را رفع کند)، به رقابتها جهت استخراج این ماده معدنی اشاره کرده است.
آسیاتایمز در این رابطه مینویسد: «همه ما تاکنون مسائل و موضوعات زیادی را در مورد رقابت تسلیحاتی، رقابت فضایی و حتی رقابت در زمینه ایجاد صلح شنیده ایم. با این همه، یک نوعِ خاصی از رقابت نیز وجود دارد که تا حد زیادی از رادار و توجه افکار عمومی به دور مانده است: چه کسی قادر خواهد بود مقام اول را در استخراج عنصر ارزشمندِ هلیوم-۳ در فضا، به دست آورد؟ عنصری که به عنوان سوخت در تحقیقات مرتبط با راکتورهای همجوشِ هستهای استفاده میشود و استفاده از آن موجب میشود تا میزان قابل توجهی زبالههای اتمی و یا دیگر آلایندهها تولید نشوند و بحران انرژی جهانی نیز به نحو قابل ملاحظهای رفع شود.
“تیم کریسمن” تحلیلگر سابق مسائل فضایی در سازمان سیا میگوید: “فضا به میزان نامحدود از منابع مختلف انرژی و مواد اولیه برخوردار است. از سوخت “هلیوم-۳ “در ماه که به شدت برای راکتورهای هستهای نیاز است گرفته تا فلزهای سنگین و گازهای فرار در سیارک ها، که میتوان از آن ها، هم در کره زمین و هم در فضا استفاده کرد”.
کریسمن همچنین میگوید: “چین تقریبا تمامِ سعی خود را خواهد کرد تا جایی که میتواند از مواد اولیه و ارزشمندی که در فضا وجود دارند، به ضررِ رقبا و دشمنانش استفاده و استخراج کند”. وی به طور خاص هشدار میدهد که “چین در امر استخراج مواد اولیه و بهره برداری از معادنِ فضا، در حال انجام یک انقلاب است. انقلابی که در نوع خود حتی میتواند آمریکا را هم پشت سر بگذارد”. این مساله مخصوصا با توجه به اینکه بسیاری از چهرچوبهای اقتصادی و نظامی چین در هم تنیده هستند، بیش از پیش از اهمیت برخورار میشود. این در حالی است که امریکا در امر بسیج امکاناتِ نهادها و بخشهای مختلف ساختار حکمروایی این کشور جهت پیگیری یک برنامه فضایی سازمان یافته و منسجم، با هدف بهره برداری از مواد اولیه و معدنی فضا، با چالشهای جدی رو به رو است.
در این چهارچوب، کریسمن بر این باور است که رقابت بر سر کسب عنصر هلیوم-۳ در فضا، و تشدید تلاشها در این زمینه، چیزی شبیه به پرتاب اولین ماهواره به فضا است که زمانی شوروی و آمریکا در مورد آن رقابتی فشرده داشتند. بدون تردید اگر هرکدام از قدرتهای جهانی زودتر در این زمینه فعال شوند و بتوانند عنصر هلیوم-۳ را که به طور خاص در راکتورهای هستهای مورد نیاز است، در حجم بالا به زمین منتقل کند، این مساله برای آنها یک پیروزی بزرگ سیاسی خواهد بود و میتواند موجب ایجاد تغییرات بزرگی در عرصه موقعیت و جایگاه قدرتهای جهانی شود.
در این رابطه، برخی دانشمندان میگویند که اگر امریکا بتواند به اندازه ظرفیت دو شاتلِ باری خود در فضا، عنصر هلیوم-۳ (چیزی در حدود ۴۰ تُن گاز) را به زمین منتقل کند، این میزان قادر خواهد بود که انرژی برق سالانه مورد نیاز امریکا را با میانگینهای مصرف کنونی انرژی در این کشور تامین کند. در این راستا، پروفسور “اویانگ زی یوآن” از دانشمندان برجسته حوزه فضایی چین به تازگی گفته است: “ماه از نظر دارا بودنِ عنصر هلیوم-۳ به شدت غنی است که این مساله میتواند نیاز بشر به تولید انرژی را حداقل برای ۱۰ هزار سال آینده رفع کند”.
در شرایط فعلی، شماری از نهادهای برجسته چینی که در حوزه فناوری فضایی مشغول هستند، در حالِ مطالعه سنگهایی هستند که از ماه به زمین آورده شده اند (توسط فضاپیماهای چینی). این مطالعات با هدف بررسی احتمالات مختلف در زمینه منابع معدنی موجود در کره ماه و امکان استفاده از آنها جهت تولید انرژی انجام میشوند. در این راستا، پژوهشگران و محققان چینی به طور خاص مطالعات مختلفی را نیز در مورد خاکِ کره ماه و میزان هلیوم-۳ موجود در آن و اینکه به چه طریق میتوان این عنصر معدنی را استخراج کرد، انجام داده و میدهند. در این رابطه، ناظران و تحلیلگران بر این باورند که چینیها مطالعات نظاممند و مرتبی را در این حوزه انجام میدهند. در نقطه مقابل، برخی مطالب راجع به این مساله منتشر شده اند که برخی نهادها و شرکتهای آمریکایی فعال در حوزه فضا، قراردادهایی را با دولت امریکا امضا کرده اند تا حداقل ۵۰۰ کیلوگرم از ماده معدنی هلیوم-۳ را به دولت این کشور و راکتورهای اتمی آن در بازه زمانی میان سالهای ۲۰۲۸ تا ۲۰۳۲ تحویل دهند.
برخلاف کره زمین که توسط میدان مغناطیسی خاصی حراست میشود، کره ماه با حجم قال توجهی از عنصر هلیوم-۳ توسط بادهای خورشیدی بمباران شده است. این مساله موجب شده تا کره ماه ۱۰۰ برابر بیشتر از کره زمین دارای منابع هلیوم-۳ باشد. در این رابطه، با توجه به فناوریهای پیشرفته و امکان استفاده از ایستگاههای فضایی، حتی میتوان به طور مستقیم انرژی برق را که از عنصر هلیوم-۳ تولید میشود، به زمین فرستاد (از طریق اتصال ماکروویو یا لیزر به زمین).
ایالات متحده امریکا به طور خاص در دوران ریاست جمهوری ترامپ با تشکیل نیروی فضایی به عنوان جدیدترین شاخه نظامی خود، عملا توجه ویژهای را به این حوزه (حوزه فضا) معطوف ساخت. این نهادِ تازه تاسیس، فضای ماورای جو را به مثابه حوزهای که از نظر فیزیکی و حقوقی برای فعالیتهای انسانی جایِ کار دارد معرفی نمود. آمریکا در این رابطه اشارهای به اینکه این حوزه به تمامی مردم جهان تعلق دارد نکرده و عملا زمینه را برای استفاده خود از آن بدون هرگونه همکاری بین المللی هموار ساخته است.
در این رابطه، “ناسا” نیز به طور خاص از قصد خود جهت ساخت یک پایگاه دائمی در مدار ماه خبر داده که این مساله هم میتوان روند استخراج مواد اولیه و معدنیِ غنی ماه برای این کشور را تسریع کند. در نقطه مقابل، چین نیز با نزدیکی به روسیه سعی دارد تا یک پایگاه تحقیقاتی مشترک را در کره ماه بسازد. مسالای که رد آینده نزدیکی میتواند از تشدید رقابتها میان قدرتهای جهانی جهت تسخیر مواد اولیه موجود در فضا و انتقال آنها به کره زمین خبر دهد».